جزوه آموزشی سلامت جنسی
اهمیت رابطه جنسی
تمایلات جنسی بشر، چگونگی تجربه نیازهای جنسی و ابراز آنها به عنوان رفتار جنسی شناخته می شود. تمایلات جنسی صرف نظر از پیر یا جوان بودن و زن یا مرد بودن، نقش مهمی در زندگی افراد دارند. تمایلات و رفتار جنسی از دیدگاههای متفاوت برای مثال(دیدگاه زیست شناختی،
دیدگاه شناختی، دیدگاه پزشکی و دیدگاه یادگیری) بررسی شده است. به واسطه بررسی‌ها و نتایج حاصله از این دیدگاهها است که می توانیم رفتار جنسی را به عنوان یک محرک انگیزشی یا انگیختگی درک کنیم.درکنارنیاز به خوابیدن و خوردن، نیازهای جنسی یکی از مهمترین نیازهایی است که نوع بشر، بویژه برای حفظ بقای نسل خود در تکاپوی ارضای آن است. به این معنا که بخش مهمی از انرژی فکری و رفتار ما را به خود اختصاص میدهد و هر جنبه از زندگی ما، به نوعی و تاحدی تحت تاثیر آن می باشد.
رفتار جنسی به آن رفتارها و روشهایی اشاره دارد که انسان، تمایلات جنسی خود را تجربه و اظهار می کند. افراد در زمانهای متفاوت و به دلایل متفاوت رفتارهای جنسی متفاوتی را از خود نشان داده اند. فعالیت جنسی طبیعی، ناشی از برانگیختگی جنسی و تغییرات فیزیولوژیکی در فرد برانگیخته شده است. هدف فعالیت جنسی در انسان رسیدن به ارگاسم و ارضاء نیازوحفظ نسل بشر است. فعالیت جنسی همچنین شامل مسیر و فعالیت‌هایی است که طی آن ها، علایق جنسی فرد دیگر (یعنی شریک جنسی) نیز برانگیخته می گردد؛ یعنی استراتژی هایی جذب شریک جنسی. رفتار جنسی، شامل جنبه های زیستی، هیجانی و فیزیکی است(رولند و اینکروچی، ۲۰۰۸؛ بالن و سگراوس، ۲۰۰۵ و لوین، ۲۰۰۳). جنبه زیستی به مکانیزم های تناسلی مرتبط می شود، به‌گونه‌ای که نیازهای بیولوژیکی اولیه در همه موجودات وجود دارد و می تواند شامل انواع مقاربت جنسی و تماس‌های جنسی باشد. جنبه هیجانی واحساساتی رفتار جنسی به میزان شدت پیوندها و تعهدات خصوصی و همچنین هیجاناتی که بواسطه فعالیت جنسی بین دو شریک جنسی ایجاد میشود مربوط می گردد. جنبه فیزیکی در دامنه ای از تمایلات جنسی قرارمی گیرد که حتی ابعادی از جنبه های روانشناختی و اجتماعی رفتار جنسی را نیز در برمیگیرد. در این میان نقش عوامل فرهنگی را نیز باید درنظرداشت؛ برای مثال در برخی از جوامع، رفتار جنسی فقط در قالب ازدواج پذیرفته شده است، درحالیکه داشتن رابطه جنسی قبل از ازدواج و روابط جنسی خارج از زناشویی، در برخی جوامع امری پذیرفته شده است. برخی از فعالیت های جنسی چه در سطح جهانی و چه در برخی از کشور‌ها نا‌مشروع هستند و برخی از آنها با هنجارهای یک جامعه مطابقت ندارند؛ برای مثال داشتن فعالیت جنسی با فردی که زیر سن قانونی قرار دارد و یا تجاوز جنسی در بسیاری از حوزه های قضایی، جرم محسوب می شود.
انگیزه و میل جنسی مانند سایر انگیزه های آدمی می ماند و کیفیت ارضای این انگیزه نقش بسیار مهمی را در سلامت فرد و اجتماع و دستیابی به آرامش ایفا می کند. هر چند که در بسیاری از جوامع میل جنسی و رابطه جنسی به منزله امری منع شده و مذموم است در صورتی که همسان و همسنگ با تشنگی و گرسنگی و نیازبه آب و خواب می باشد.
زناشویی و رابطه جنسی معضل نیست، بلکه سرکوب کردن یا سکوت نمودن در برابر آن و ایجاد ابهام و اغفال در مورد آن به مشکل منجر می شود. چنانچه بسیاری از مشکلات انسان حاصل عدم ارضای صحیح میل جنسی و ناآگاهی به ابعاد پیچیده این انگیزه بنیادین است. عدم شناخت صحیح انگیزه جنسی و شیوه های درست و اخلاقی ارضای آن می تواند موجب بسیاری از ناخرسندی ها و مشکلات اخلاقی و متعاقب آن نابساماییهای اجتماعی شود. انگیزه جنسی آتشی است که مهار صحیح و هدایت درست آن می تواند گرمابخش زندگی انسان باشد. ولی ناآگاهی به ماهیت و هدف فعالیت آن نتیجه ای جز از هم پاشیدگی کانون گرم خانواده و انحطاط اخلاقی انسان نخواهد داشت.
بی اطلاعی و ناآگاهی و افراط و تفریط دو خطر اصلی در تعامل انسان و تمایلات جنسی است. اگر با چشم فرو بستن بر واقعیات و رهبانیت توأم بشودفاجعه آمیز است. مسلم است که آموزش بهداشت جنسی و نحوه صحیح ارضای تمایلات و انجام رفتارهای جنسی تبیین احساسات و پاسخ های سالم جنسی گام آغازین است و تبلیغ بی بندو باری و بزهکاری نیست بلکه دقیقاً در جهت مبارزه و مخالفت با آن صورت می پذیرد. تلاش برای سرکوب کردن تمایلات و احساسات جنسی معادل پاکدامنی و نجابت نیست بلکه آغاز انحراف و هنجارگریزی است. عشق و شهوت مثل اکسیژن، آب و نان و امنیت و آزادی از نیازها و غرایز پایه و اصلی و حقوق اساسی موجودات زنده و از جمله انسان هاست لذا محدود کردن تمایلات و رفتارهای جنسی به چارچوب های صحیح بهداشتی و اخلاقی که ازدواج نمونه ارزشمند آن است جامعه را تاحد زیادی در برابر بیماری های احتمالی آتی و انحرافات و نابهنجاری های فردی و اجتماعی ایمن و مصون می سازد.
بی شک افزایش سطح لذت و کامیابی همسران عامل اصلی در جلوگیری از لجام گسیختگی تمایلات و رفتارهای جنسی آنها و جستجوی ارضای جنسی در روابط غیر زناشویی و خارج خانوادگی خواهد بود. آموزش احساسات و پاسخ های جنسی در پیشگیری، غربالگری، درمان و حمایت بیماران مبتلا به اختلال عملکرد جنسی نقس اساسی دارد و گام اصلی در کنترل خیانت به همسر است.
رابطه جنسی یکی از ابعاد ارتباطی بین زن و مرد می باشد و در واقع یک قسمت از رابطه زن و مرد هست و مسئله عجیب و غریب نیست که خانواده ها نسبت به آن بی توجه باشند. هرچند که متاسفانه، بسیاری از خانواده ها در آموزش این مسئله به فرزندان خود کوتاهی می کنند.
رابطه جنسی:
رابطه جنسی یا آمیزش جنسی به معنی نزدیکی و جفت گیری است که بین زوجین انجام میشود و منجر به ارضا نیاز جنسی میشود. ارتباط جنسی یک رفتار است لذا می توان با شناخت صحیح آن را اصلاح و به شیوه ای مناسبش هدایت کرد.
تفاوت میل جنسی در زن و مرد
میل جنسی زنان و مردان از چندین حیث متفاوتند:
-
شدت میل جنسی: میل جنسی مردان به مراتب از زنان بیشتر است چنانچه ممانعت از برقراری رابطه جنسی و ارضا آن بیشتر از همه مردان را می آزارد. البته میل جنسی مردان با افزایش سن تعدیل می گردد.
-
میل جنسی مردان دائمی است در حالی که میل جنسی زنان متناوب است و از دوره ماهیانه آنها تأثیر می گیرد. چنانچه زن بین روزهای ۱۲ تا ۱۶ دوره ماهیانه خود دارای میل بیشتری می باشند و بعد از آن از شدت میل جنسی کاسته می شود و مجدداً بین روزهای ۲۳ الی ۲۷ یعنی ۴-۳ روز قبل از قاعدگی بعدی میل جنسی در آنها افزایش می یابد.این تناوب میل جنسی در زن متأثر از ترشح هورمون های جنسی است.
دستگاه تناسلی زنان و مردان
اعضای تناسلی سالم شرط اولیه برای برقراری یک رابطه جنسی سالم است و آَشنایی با این دستگاه برای فهم و شناخت رابطه سالم و مشکلات موجود ضروری است.
دستگاه تناسلی زن
دستگاه تناسلی زن از دو بخش خارجی و داخلی و غدد جنسی تشکیل شده است. دستگاه تناسلی خارجی: که بیشتر برای برقراری رابطه جنسی و زناشویی مورد استفاده قرار می گیرد، دستگاه تناسلی داخلی که مسوول بارداری و پرورش جنین است و غدد جنسی که مسئول ترشح هورمون های جنسی می باشند.
-
دستگاه تناسلی خارجی
شامل: فرج، مهبل (واژن) و پرده بکارت است.
فرج
قسمت کاملا خارجی دستگاه تناسلی زنان است که از بیرون بدن قابل رؤیت است و به صورت یک ناحیه لوزی شکل در بین دو پا و در پایین شرمگاهی (محل رویش موهای زهار) قرار گرفته است. فرج از بیرون توسط لب های بزرگ و کوچک فرج پوشیده شده است. این لب ها هر یک به صورت دو چین نیمه مدور هلالی شکل در دو طرف فرج بوده و در حالت عادی روی هم خوابیده و دهانه فرج را می بندند. لب‌های بزرگ فرج از دو لایه پوستی تشکیل شده اند. در زیر لب های بزرگ، لب های کوچک قرار دارند که از دو لایه مخاطی تشکیل شده اند. لب های کوچک در هدایت صحیح ادرار نقش دارند. این دو لبه از بالا و پایین به هم متصل هستند، در محل اتصال این دو لایه در بالا عضو کوچک حساسی به نام کلیتوریس وجود دارد که در اثر تحریک و دستکاری، سفت و کمی بزرگ میشود و در احساس لذت جنسی نقش دارد. در میان لب های فرج فضایی بوجود دارد که خروجی پیشابراه (مسیری که ادرار را از مثانه به خارج بدن می‌رساند- محل ادرار کردن) در قسمت بالایی آن است و در پایین آن خروجی واژن (مهبل) قرار دارد. – در دخترانی که هنوز رابطه جنسی نداشته‌اند اکثر قسمتهای خروجی واژن با لایه ای نازک به نام پرده بکارت
پوشیده شده است. پرده بکارت به صورت یک ورقه نازک (به ضخامت ۱ یا ۲ میلی متر) درست در پشت لب های کوچک فرج قرار دارد و دهانه مهبل را می پوشاند. در پرده بکارت منافذی برای خروج خون قاعدگی وجود دارد. منفذ پرده بکارت در افراد مختلف، اندازه و شکل متفاوتی دارد و از خصوصیات و ویژگی های آن برای تشخیص باکره بودن یا نبودن شخص استفاده می گردد. در اکثر موارد با اولین ورود آلت مردانه به داخل واژن این پرده پاره میشود و برای همیشه از خروجی واژن کنار میرود. البته لازم به ذکر است که در بعضی موارد پرده بکارت بدون خونریزی پاره شده و عدم خونریزی مساوی با باکره نبودن نمی باشد. دستگاه تناسلی داخلی از واژن، رحم، لولههای فالوپ (لولههای رحمی) تشکیل شده است. – واژن
لوله‌ای عضلانی است که از فرج در بیرون بدن تا رحم در داخل بدن امتداد دارد. طول واژن ۱۲-۸ سانتی‌متر در زنان بالغ است. از آنجا که این عضو دارای دیواره عضلانی است میتواند منقبض یا منبسط شود. همین خصوصیت باعث میشود که واژن بتواند یک جسم تا اندازه یک نوزاد هنگام تولد را در درون خود جای دهد. واژن چند عملکرد مختلف دارد. واژن محل قرار گرفتن آلت مردانه در حین رابطه جنسی است و با اعصاب موجود در آن لذت جنسی در حین رابطه جنسی برای زن بوجود می آورد. واژن همچنین راهی از رحم به بیرون برای خارج کردن نوزاد در زمان تولد است. همچنین خونهای قاعدگی از این طریق از رحم به بیرون بدن می‌آید. لایه نازک بافتی به نام پرده بکارت که در خود یک یا چند سوراخ دارد خروجی واژن را به طور نسبی می‌پوشاند. واژن در سمت داخل بدن به رحم متصل میشود. این اتصال از طریق دهانه رحم که دیواره‌ای قوی و ضخیم دارد و خروجی آن بسیار کوچک است انجام میشود. همچنین در هنگام فعالیت جنسی، اسپرم درون مایع منی مرد (در دستگاه تناسلی مردانه ) پس از ورود به واژن، شنا کرده و از طریق رحم و سپس لوله های رحمی خود را به تخمک می رساند که در صورت حضور تخمک، بارور شدن آن امکانپذیر می گردد.
مهمترین غدد جنسی
زن تخمدانها و پستانها می باشند. تخمدانها
دو عدد هستند که یکی در سمت راست و دیگری در سمت چپ قرار می‌گیرند.
تخمدانها علاوه بر منبع تأمین تخمک، به عنوان غدد درون ریز بدن زن نیز عمل میکنند و استروژن و پروژسترون که هورمونهای زنانه هستند تولید می کنند
دستگاه تناسلی مرد
اعضای تناسلی مرد از آلت تناسلی، بیضه و کیسه بیضه که بیضه ها در آن آویزان هستند، تشکیل می شوند. هر بیضه حاوی لوله های سمینیفر است که اسپرم می سازند. اسپرم در اپیدیدیم (یک لوله پیچ در پیچ که پشت هر بیضه قرار دارد)، نگهداری می شود. یک لوله دیگر به نام وازدفران، هر اپیدیدیم را به یک مجرای انزالی وصل می کند که این مجرا خود به پیشابراه وصل می شود. سه غده، یک جفت غده ساخت منی و غده پروستات مایعاتی را ترشح می کنند که وظیفه انتقال و تغذیه اسپرم را برعهده دارند؛ این ترشحات همراه اسپرم، مایعی به نام مایع منی را تشکیل می دهند. در طول فعالیت جنسی، بافت نعوظی آلت تناسلی، پر خون شده، آلت تناسلی را دراز و سفت می کند تا بتواند وارد مهبل زن شود. در هنگام ارگاسم، انقباضات عضلانی مایع منی را به طرف پیشابراه و خارج از آلت تناسلی می رانند. آلت تناسلی مردانه درحالت عادی کوچک و شل می باشد ولی پس از تحریک شدن بدلیل جمع شدن خون در رگهای آن به حالت نعوظ در می آید. حالت نعوظ حالتی است که آلت بزرگ و سفت می شود. اندازه آلت مردان در حالت نعوظ بین ۱۲ تا ۱۶ سانتی متر می باشد. این عضو در مردان به صورت استوانه ای شکل می باشد، پوست آلت هم کاملآً قابل کشش است.
کیسه بیضه شامل بسیاری از مخازن خون و اسپرم می باشد و در واقع کار اصلیش تنظیم حرارت بیضه ها میباشد. بطور معمول در مردان دو بیضه وجود دارد.
چرخه پاسخ جنسی
دوره پاسخ جنسی در زن و مرد دارای ۴ مرحله اصلی است: میل، انگیختگی، اوج لذت جنسی یا ارگاسم، فرونشینی.
مرحله میل: مرحله میل از هر منبع تحریک جسمی یا روانی (تخیل و تجسم) ممکن است پدید آید.عامل تحریکی تأثیر عمده ای در برقرای افزایش کافی تنش جنسی و ادامه دوره پاسخ جنسی دارد. محرک جنسی می تواند منجر به تسریع یا کوتاه شدن میزان برانگیختگی شود. اگر روش تحریک از نظر فیزیکی یا روانی نامناسب بوده یا قطع شود مرحله میل بسیار طولانی شده یا حتی قطع می شود.
نشانه برانگیختگی در مرد ایجاد نعوظ می باشد و در زن مهبل پر رطوبت، کلیتورس سفت و متورم و لب های کوچک و بزرگ ضخیم می شود. نوک پستان در هر دو جنس برجسته می شود. این مرحله می تواند از چند دقیقه تا چند ساعت بطول بیانجامد.
مرحله انگیختگی: در صورت دوام محرک جنسی مؤثر مرد یا زن از مرحله میل وارد مرحله انگیختگی می گردد. در این مرحله تنش های جنسی شدت یافته و به بالاترین سطح خود می رسند. شاهد انقباضات شدید در مرحله ارگاسمی هستیم. کلیتوریس بالا می رود و به آسانی قابل لمس نیست. حجم پستان ها افزایش پیدا می کنند. آلت مرد سفت تر و متورم تر می شود. رنگ مهبل تغییر پیدا می کند. لب های کوچک پهن تر می گردند.
مرحله اوج لذت جنسی: بالاخره ممکن است فرد به ارگاسم نزدیک شود. این مرحله اوج لذت جنسی و رفع تنش های جسمانی است. طول مدت مرحله انگیختگی بستگی به میزان مؤثر بودن محرک مورد استفاده و انگیزه فرد برای رسیدن به اوج تنش جنسی دارد . اگر محرک یا انگیزه ناکافی بوده یا تمام محرک ها ناگهان قطع شوند فرد به رفع تنش ارگاسمیک دست نیافته و از مرحله انگیختگی وارد یک مرحله بسیار طولانی فرونشینی خواهد شد. مرحله ارگاسم محدود به چند ثانیه است که ضمن آن احتقان عروقی و عضلانی حاصل از تحریک جنسی به اوج می رسد.
کانون ذهنی ارگاسم در ناحیه لگن است و در زن مخصوصاً در کلیتوریس، واژن و رحم و در مرد آلت، پروستات و کیسه های بیضه متمرکز است. ارگاسم در مرد با حالت ذهنی غیر قابل اجتناب بودن انزال شروع و با دفع منی پایان می گیرد. ارگاسم در زن با انقاضات شدید و غیر ارادی مهبل و مجرای ادرار همراه است. تغییرات دیگر عبارتند از: افزایش حرارت عضلات که از محوطه ارگاسمی شروع و منتشر می گردد، افزایش فشار خون و ضربان قلب.
در تجربه ارگاسم در زنان تغییرات فاحشی از نظر شدت و طول مدت مشاهده می شود. در حالی که در مردان تفاوت ها کمتر است.
مرحله فرونشینی: مرد و زن از اوج حالت ارگاسمیک وارد آخرین مرحله پاسخ جنسی یعنی مرحله فرونشینی می گردند. این دوره بازگشت و زوال تنش شخص از مراحل میل و انگیختگی به حالت بدون تحریک می باشد. ارگاسم بازگشت به حالت سکون، آرامش، خوشی و رفع تنش جسمی و جنسی است. در زن ها این توانایی وجود دارد که از هر نقطه مرحله فرونشنی در صورتی که در معرض تحریک کافی دیگر قرار بگیرند به یک تجربه ارگاسمی دیگر برگردند.
در مرد مرحله فرونشینی شامل بی پاسخی است . تحریک مجدد به سطوح بالاتر تنش جنسی فقط پس از ختم این دوره بی پاسخی امکان پذیر است.
بقایای فیزیولوژیک تنش جنسی معمولاً در هر دو نفر به کندی از بین می روند مگر اینکه حالت رهایی ارگاسمیک بسیار عمیق و مغلوب کننده ای تجربه شده باشد. برگشت به حالت عادی زمانی انجام می شود که ارضای جنسی انجام شده باشد.
تحریک جنسی
اختلاف مهم در میان زن و مرد، اختلاف در محرک های جنسی است. مردها بیشتر به محرک های روحی حساسند در حالی که زنها میل جنسی شان به تحریک اندام تناسلی آنها بواسطه مرد وابسته است. و تمایل دارند تا قبل از دخول بواسطه دستمالی و نوازش اندام های جنسی برانگیخته شوند
محرکات روحی مرد برای رابطه جنسی: قیافه آراسته زن- شکل پستانها- رنگ مو- نداشتن مو در اندام های تناسلی- طرز رفتار زن- لحن و کلام زن- بوی زن.
تحریک جنسی زن قبل از دخول ضروری است. هر زن نقطه تحریک ویژه ای دارد. بعضی از این موارد عبارتند از: نوازش ملایم نوک پستان، تحریک و مالش کلیتوریس، بوسه های عمیق، فشار آغوش و تنگ در بغل گرفتن، مالش مهبل و بیان جملات عشقی.
چرخه پاسخ جنسی در زن
مرحله میل: نخستین نشانه انگیختگی جنسی در زن افزایش جریان خون مهبل است. این پر خونی موجب تورم و لیزشدگی مهبل می گردد. در مرحله میل جریان خون بافت مهبل یک و نیم تا چهار برابر افزایش می یابد و این فرایند تقریباً در عرض یک ثانیه رخ می دهد. چنین سرعتی نشانگر آن است که این فرایند با دخالت اعصاب رگ های خونی صورت می گردد. لیز شدگی مهبل در عرض ۱۰ تا ۳۰ ثانیه پس از آغاز تحریک جنسی مشاهده می شود. این لیز شدگی وارد شدن احلیل مرد به مهبل زن را آسان می سازد. آنگونه که در صورت کاهش این ترشحات حرکت رفت و برگشتی احلیل موجب ناراحتی و آزردگی زن می شود.
طول مدت انگیختگی در افراد مختلف و بسته به کیفیت تحریک جنسی و موقعیتی که در آن تحریک جنسی رخ می دهد متفاوت است و دامنه ای کمتر از ۱ دقیقه تا چند ساعت را در بر می گیرد. این دامنه بستگی به مدت زمانی دارد که همسران قبل از آمیزش به مغازله و نوازش یکدیگر می پردازند. برای اغلب افراد بوسیدن لمس کردن در آغوش کشیدن و فشردن یکدیگر بخش اساسی لذت از آمیزش را تشکیل می دهد و بسیاری از زنان رسیدن به اوج لذت جنسی را بدون آنکه چنین تحریک هایی را دریافت کنند غیر ممکن می دانند. در دسته ای از پژوهشها اغلب زنان گزارش کردند که رفتار مغازله یا عشق بازی قبل از آمیزش باید دست کم ۱۵ تا ۲۰ دقیقه به طول بینجامد تا آمادگی آمیزش را بیابند و از آن لذت ببرند. اگر چه مردان نیز از چنین مقولاتی لذت می برند اما بیشترین برانگیختگی جنسی در آنان بر اثر تحریک نوک احلیل ایجاد می شود و مغازله قبل از آمیزش نقش چندانی در توانایی آنها برای رسیدن به اوج لذت جنسی ایفا نمی کند.
مرحله برانگیختگی: در این مرحله افزایش حجم کلیتوریس بیشتر می شود ، تنفس سریعتر و ضربان قلب و فشار خون بالا می رود. با ادامه تحریک جنسی پستانها برجسته شده و در اواخر این مرحله تنش ماهیچه ای در سرتاسر بدن بیشتر می شود .
مرحله اوج لذت جنسی: ارگاسم عبارت است از اوج لذت جنسی و رها شدن از تنش های جنسی. شروع فیزیولوژیک ارگاسم با انقباض عضلات هدف است. وقتی تحریک جنسی بسیار شدید می شود موجب انقباض ماهیچه های رحم، مهبل و ماهیچه مقعد می گردد. شدت انقباضات در این مرحله متناسب با شدت تجربه اوج لذت جنسی به تعداد ۴۰ بار در دقیقه می رسد. رابطه مهمی میان شدت انقباضات و احساس ذهنی ارگاسم وجود دارد. ضربان قلب و فشار خون از مرحله قبل بالاتر رفته و به بیشترین حد می رسد.
از علایم دیگر ارگاسم در زن می توان به مواردی چون: ایجاد چین و شکن در صورت زن، انقباض عضلات بدن بخصوص در نواحی انتهایی چون گردن، بازو و پاها. افزایش ضربان قلب به ۱۱۰ -۱۸۰ بار در دقیقه اشاره کرد.
مرحله اوج لذت جنسی به رغم کوتاه بودنش لذت بخش ترین مرحله از چرخه پاسخ جنسی است. یک زن بالغ سالم در ۲۴ ساعت می تواند تقریباً چنذین بار به ارگاسم برسد.
مرحله فرونشینی: در طول مرحله فرونشینی اندام های تناسلی به حالت قبل از مرحله میل باز می گردند. فرونشینی احتقان عروقی هاله پستان ها بعد از ارگاسم سریع صورت می گیرد. در طول این مرحله نعوظ یا راست شدگی کلیتوریس از بین می رود. سرعت تنفس ، ضربان قلب و فشار خون به سطح قبل از تحریک جنسی باز می گردد و با پدیدار شدن یک احساس رخوت و آرامش کلی همه ماهیچه های بدن شل و آرمیده می شوند.
در مرحله فرونشینی یا بلافاصله بعد از رسیدن به مرحله ارگاسم ، تحریک کلیتوریس، نوک پستانها و مهبل ممکن است ناخوشایند یا آزاردهنده باشد.
چرخه پاسخ جنسی مرد
مرحله میل:
زمانی که مرد در اثر کنش جنسی تحریک می‌شوند, تپش قلب او سریعتر میشود و فشار خون در بدن افزایش می‌یابد. این افزایش در اندام تناسلی مردان موجب بزرگتر شدن آلت مردانه و سفت شدن بدنه آن میشود که نعوظ نامیده میشود .آشکارترین نشانه جسمانی انگیختگی در مرد نعوظ احلیل است که معمولاً چند ثانیه پس از تحریک جنسی ذهنی یا بدنی آغاز می شود. که ناشی از پر خون شدن رگ های احلیل است. نعوظ از ۲ راه آغاز می شود:
-
تحریک روانی: افکار شهوانی و رؤیاهای عشقی می توانند موجب نعوظ کامل شوند
-
تحریک نواحی تناسلی : (تحریکاتی که بر روی آلت مرد در حین عمل دخول در واژن و یا تحریکاتی که به وسیله زن روی آن انجام میگیرد ، نعوظ را در پی دارند.
مرحله برانگیختگی:
در این مرحله احلیل دچار تغییر رنگ یا پر رنگ تر می شود. تورم بیضه ها به طوری که ۵۰ تا ۱۰۰ درصد بزرگتر از مرحله قبل می شود. در این مرحله ضربان قلب ، فشار خون، تنفس و تنش عضلانی همگی افزایش می یابد .
مرحله اوج لذت جنسی:
وقتی تحریک جنسی بسیار شدید می گردد انزال تجربه می شود و منی به بیرون مجرای آلت سرازیر می شود. انزال به رها شدن منی گفته می شود که گاهی اوقات بدون تجربه اوج لذت جنسی رخ می دهد.
مرحله فرونشینی:
پس از انزال، اندازه احلیل به تدریج کاهش یافته و نعوظ از بین می رود و احلیل نرم و شل می شودبا تداوم مرحله فرونشینی اندازه بیضه ها نیز کاهش می یابد. و ضربان قلب و فشار خون و تنفس به حالت قبل بر می گردد.
در طول مرحله فرونشینی چنانچه احلیل بلافاصله بعد از انزال از مهبل بیرون کشیده شود سرعت فرونشینی بیشتر از حالتی است که احلیل در مهبل تحریک شده باقی می ماند. چنانچه تماس بدنی با شریک جنسی بیشتر باشد برگشت احلیل به حالت انزال و شل شدگی کامل مدت بیشتری طول می کشد. اگر مرد بلافاصله بعد از انزال بستر را ترک کند و قدم بزند یا درباره یک موضوع خنثی صحبت کندفرونشینی احلیل با سرعت بیشتری رخ می دهد.
مرحله تحریک ناپذیری:
پس از رسیدن به مرحله فرونشینی مردان وارد یک دوره تحریک ناپذیری جنسی می شوند که در این دوره تجربه دوباره اوج لذت جنسی یا انزال ناممکن است. طول این دوره از فردی به فردی دیگر و در زمانهای مختلف از چند دقیقه تا چند ساعت فرق می کند.رابطه جنسی سالم
رابطه جنسی سالم دربرگیرنده ابراز آگاهـانه و مثبت انرژی جنسی در راستای افزایش عزت نفس، سلامت جسمی، رابـطـه عـاطـفـی و تـعـالی شخـصـیت بــا منفعت دو سویه میباشد. رابـطـه جنـسـی سـالـم مـثـبت و پــر مایه بوده و به چگونه ارتـبـاط بـرقـرار کـردن و پذیـرش عشـــق توسط ما بستگی دارد. رابطه جنسی سالم به معنی توانایی در لذت بردن و کنترل رفتار جنسی و تناسلی است، عاری از هرگونه احساس ترس، شرمساری، گناه و باورهای غلط. یک رابطه جنسی سالم مستلزم چنین شرایطی است: رضایت- برابری – احترام-اعتماد – ایمنی – مسئولیت.
رضایت: یعنی شماقادر باشید آزادانه و براحتی انتخاب کنید که در فعالیت جنسی شرکت کنید یا نکنید. همچنین شما قادر خواهید بود هر زمان که لازم دیدید فعالیت جنسی را فارغ از هرگونه اجبار متوقف سازید.
برابری و مساوات: یعنی حس شما از اقتدار فردی هم سطح اقتدار فردی همسرتان باشد. هیچ یک از طرفین بر دیگری تفوق و استیلا نخواهند داشت.
احترام:
یعنی شما و همسرتان متقابلا به شخصیت، خواسته ها، نیازها و مرزهای یکدیگر احترام میگذارید.
اعتماد:
یعنی شما و همسرتان از لحاظ جسمی و احساسی به یکدیگر اعتماد دارید.
ایمنی:
یعنی شما و همسرتان در نحوه برقراری رابطه جنسی احساس امنیت و ایمنی میکنید. شما در رابطه با زمان، مکان و چگونگی فعالیت جنسی راحت بوده و حق انتخاب دارید. شما از احتمال عدم حاملگی ناخواسته، انتقال بیماریهای مقاربتی و صدمات جسمی اطمینان داشته و احساس امنیت میکنید.
مسئولیت:
یعنی شما می بایست مسئولیت عواقب و تبعات رفتارها و فعالیتهای جنسی خود را بعهده بگیرید. همچنین پیش از برقراری هرگونه رابطه جنسی می بایست از دانش جنسی کافی برخوردار باشید.
شرط موفقیت یک رابطه جنسی هماهنگی میان زن و مرد از لحاظ جنسی و توافقات انجام شده از نظر وقت و مدت و دفعات رابطه جنسی است.
شرایط جسمانی و روحی زوجین
از نظر جسمانی، بعد از صرف غذا با معده پر باید از رابطه اجتناب کرد چرا که لذت جنسی را می کاهد. ضرورت دارد که فرد هیچ گونه احساس درد و ناراحتی در هیچ کدام از اعضای خود نداشته باشد.
از نظر روحی مرد و زن نباید از مسأله ای رنج ببرند، خسته باشند، نگرانی مهمی داشته باشند چرا که احساسات منفی بازدارنده اوج لذت جنسی می باشند و در فرد تحت فشار ملال و رنجیدگی را بدنبال خواهد داشت.
دفعات آمیزش
در میان زوجین متفاوت و از ۱ تا ۵ بار در هفته گزارش شده است. بسته به سن، موقعیت های مختلف، چگونگی میل و سلامت روانی و جسمانی زوجین متفاوت می باشد. در جوانان می تواند تجربه ای روزانه و در افراد مسن گاه به گاه باشد. بطور معمول دو بار در هفته مناسب است.
زمان
برای مرد و زن و در زوج های مختلف می تواند متفاوت باشد. بعضی ها ساعات آخر شب و برخی بعد از ظهر را زمان مناسب می دانند.بیشتر زوج ها انجام رابطه را قبل از خواب شبانه ترجیح می دهند چرا که پس از رابطه رخوت و نزدیکی میل به خواب را در انسان بر می انگیزد.
بهترین زمان زمانی است که زوجین در آرامش کامل هستند و نگرانی خاصی ندارند. معمولاً در مواردی که خستگی مانع از رابطه و تضعیف کننده میل است، پیشنهاد بر آن است که صبحگاهان اقدام به برقراری رابطه شود.
مکان
مکان رابطه باید محیطی بسته و کاملاً آرام باشد و از رنگ های مناسب و تهییج کننده استفاده شود.معمولاً محل رابطه در بستر است ولی برای ایجاد تنوع زوج ها علاقمند هستند بصورت ایستاده یا نشسته و در مکان های مختلف آن را تجربه نمایند. زن بیشتر برقراری رابطه را در تاریکی می پسندد در حالی که مرد دوست دارد در روشنایی در روز یا در شب ولی با چراغ روشن رابطه برقرار نمایند و صورت همسر خود را در حین رابطه ببینند.
مدت زمان
اصولاً مردان سریع تر از زنان دچار تحریک جنسی می شوند. مرد در عرض ۵ تا ۱۰ دقیقه می تواند به اوج تحریک برسد. حال آنکه برای تحریک زنان لازم است زمان بیشتری وقت اختصاص داد تا آنکه از نظر فیزیولوژیکی بدن آنها برانگیخته گردد (مهبل لیز شود). زنان برای رسیدن به اوج تحریک شدگی حداقل به ۳۰ دقیقه زمان نیاز دارند.
انواع الگوهای زمانی رابطه جنسی:
-
سریع و کوتاه مدت: این رابطه کمتر از ۵ تا ۱۰ دقیقه بطول می انجامد. بیشتر مردان چنین رابطه ای را ترجیح می دهند چرا که مردان بر خلاف زنان نیاز به آمادگی جسمانی کمتری دارند. در این حالت مرد به ارگاسم می رسد و زن بدون ارضا می ماند.
-
معمولی: تقریباً نیم ساعت بطول می انجامد. نیاز هر دو طرف را برآورده می سازد و هر دو به اوج لذت دست پیدا می کنند.
-
آرام و دلپذیر: زمان زیادی را صرف مغازله و عشق ورزی می نمایند. چنین تجاربی برای حفظ تمایلات جنسی در زنان بسیار سودمند می باشند.
به طور معمول طول مدت ارگاسم در انسان، پس از مرحله مغازله و دخول آلت، در صورتی که بطور فعال حرکات رفت و برگشت کمر ادامه یابد ۲ دقیقه طول می کشد. از آنجا که زنان برای دست یابی به ارگاسم به زمان طولانی تری نیاز دارند، پیشنهاد می گردد که مردان با کند کردن حرکات لگنی خود انزال خود را به تأخیر بیاندازند تا زن نیز به ارگاسم برسد.
رضایت جنسی
حاصل برقراری یک رابطه سالم و لذت بخش است. رابطه جنسی تجربه ای است که باید با رضایت دو طرف انجام شود.
افزایش رضایتمندی جنسی
-
-
ابراز عشق در زندگی روزمره: گفتن حرف های عاشقانه به یکدیگر در مورد رویاهای قبل از ازدواج و تحقق آنها بواسطه همسرتان ابزار این که همسرتان همسر آرزوهای شما بوده و هست.
-
توجه و رسیدگی به ظاهر خود: امتناع از استفاده از لباسهای تکراری و ساده- در میان زوجین میانسال باور اشتباهی مبنی بر این که دیگر ضرورتی ندارد به خودشان برسند، وجود دارد.
-
عصبانیتتان را خاموش کنید
-
خلوت کردن با یکدیگر
-
چیزهایی که موجب حواسپرتی می شود را از بین ببرید آنها را از میان بردارید تا بتوانید حین رابطه جنسی خوب روی جسمتان و احساس خوبی که پیدا می کنید، تمرکز داشته باشید تا راحتتر به ارگاسم برسید.
-
آمیزش جنسی را جزء فعالیت روزانه خود قرار دهید
-
نگران بدنتان و نقص های آن نباشید
۸٫ بر بدن و احساسات خود تمرکز کنید
۹٫ ایجاد تنوع در رابطه جنسی: معمولاً افراد تنها به یک شیوه خاص با یکدیگر رابطه جنسی برقرار می نمایند لذا با گذشت چندین سال رابطه جنسی به حالتی تکراری و یکنواخت مسیر گردد. با انجام تغییرات کوچک به رابطه خود تنوع و هیجان ببخشید: تغییر زمان و مکان، تغییر محرک های محیطی چون نور و صدا و غیره.
-
برانگیزنده بودن: بواسطه حرکات ظریف و تحریک
-
از کلمه من و جملات مثبت بهره بگیرید.
-
همیشه زمان مشخصی را برای رابطه داشته باشید حتی اگر میلی به آن نداشته باشید. رابطه جنسی ثمربخش منجر به نزدیکی شما و همسرتان می شود، آن را در اولویت برنامه های خود قرار دهید.
-
ارضای جنسی را تنها هدف خود قرار ندهید. یکی از بهترین شیوه هایی که پیشرفت در ارتباط را بدنبال دارد، آن است که زوجین صرفاً ارضا را هدف خود قرار ندهند. بهترین ارتباط رابطه ای است که برگرفته از محبت و صمیمیت در میان طرفین در قالب بوسیدن و نوازش باشد.
-
بی توجهی به زمان: عمل آمیزش یک رابطه کوتاه مدت است. اگر هدف را آمیزش قرار دهید خود را در یک محدودیت زمانی برای به انجام رساندن عملی قرار داده اید که این امر به نوبه خود عجله کردن را به دنبال دارد.
۱۵٫ تمام حواس خود را در رابطه جنسی وارد نمایید
.۱۶٫ در رابطه فعال و هدایتگر باشید.
۱۷٫ با انجام تمرین های مناسب بر میزان لذت جنسی خود بیافزایید.
۱۸ . حین زناشویی، تمرکز شهوانی داشته باشید. برای این منظور لازم است که ذهنتان را وارد حیطه شهوانی و جنسی کنید تا قدرت تحریک پذیری جسمیتان بیشتر شود. برای کمک به اینکار روی کارهایی که همسرتان انجام می دهد تمرکز کنید.
۱۹٫ احساس شریک جنسی خود را بپرسید.
مغازله یا عشق بازی
اعضای درگیر در یک رابطه جنسی
اساساً تمام نقاط بدن قابلیت تحریک جنسی را دارند اما برخی نقاط به دلیل تراکم رشته‌های عصبی مربوط به لذت جنسی به عنوان ارگان‌های جنسی شناخته می‌شوند. در بیشتر مردها و زنها توجه شریک جنسی به قسمتهای دیگری از بدن غیر از اندام های جنسی موجب بوجود آمدن شهوت و میل جنسی میشود. تحریک خوب و مناسب این نقاط میتواند لذت سکس را چند برابر کند. باید توجه داشت که مناطق لذت بخش بدن در افراد متفاوت است و شما باید بتدریج مناطق حساس بدن خود و شریک جنسیتان را کشف کنید.
نقاط لذت بخش در زنان: نقاط لذت بخش در بدن زنان پراکنده تر و فراوان تر است و علاوه بر دستگاه تناسلی نوک پستانها، باسن، حاشیه داخل ران ها و حتی لاله گوش، پشت زانوها، شکم و ناف و یا گردن را در بر میگیرد. لب و دهان نیز به دلیل پوست نازک خود می‌توانند حساسیت زیادی نسبت به تحریک جنسی داشته باشند.از نقاط حساس بدن طرفین لبها هستند. حساس ترین قسمت لب گوشه ها و وسط آن است.
نقاط لذت بخش در مردان:
اگر شما به بدن مرد بیشتر توجه کنید قسمتهایی را کشف خواهید نمود که به کمک آنها خیلی سریع و راحت میتوانید مرد را تحریک کنید. این مناطق عبارتند از: سر، بیشتر مردها از نوازش سر و موها، لاله گوش. لبها، گردن، ناحیه زیر فک تا پایین گردن را در دو طرف. پشت: شانه پشت و کمر. سینه ها. اندام جنسی.عشق بازی در حین انجام رابطه جنسی
-
عشق خود را در بیرون از اتاق خواب نیز به همسرتان نشان دهید و او را به احساس و باور محبوبیت هدایت کنید (یک «دوستت دارم» ، یک شاخه گل و یک تک زنگ نیم روزی که به همسرتان احساس محبوبیت بدهد)
-
آماده سازی خود به لحاظ فیزیکی و جسمانی پیش از عشق ورزی ( کارهایی ماننده خوشبو کردن دهان، عطر زدن و دوش گرفتن و … )
-
انجام رابطه به آرامی و با ملایمت
-
تحریک کردن همسر به وسیله لمس کردن
ماساژ علاوه بر تاثیرات مفیدی که روی بدن دارد، میتواند نقش تحریک کنندگی نیز داشته و لذت زناشویی را دو چندان نماید. ماساژ ارتباط جسمی زن و مرد را بیشتر کرده، ضمن برانگیختگی جنسی موجب میشود تا آنها لذت بیشتری از رابطه جنسی با یکدیگر ببرند. در خانمهایی که مشکل ارگاسم دارند یا اینکه دیر به ارگاسم میرسند، ماساژ بدن نقش مهمی در تسهیل ارگاسم دارد و در این امر بسیار کمک کننده است. برای انجام ماساژ از ماساژ پشت بدن شروع کنید و به تدریج به سمت جلوی بدن و سپس اندام های جنسی حرکت نمایید. از انواع حرکات دورانی در ماساژ استفاده نمایید.
پزشکان و روانپزشکان آلمانی در پی پژوهش های گسترده خود به این نتیجه رسیده اند که افرادی که هر روز صبح قبل از ترک کردن خانه، همسر خود را میبوسند کمتر دچار بیماری می شوند. همچنین افرادی که پس از بوسیدن خانه را ترک می کنند، کمتر احتمال وقوع تصادف دارند، ۲۰ تا ۳۰ درصد درآمد بیشتری نسبت به سایرین دارند و به طور متوسط ۵ سال بیش از هم سن و سال های خود عمر می کنند. دکتر آرتور سازبو یکی از افرادی که در این تحقیقات نقش فعالی داشته معتقد است یکی از دلایل اصلی موفقیت تعداد بسیار زیادی از افراد این است که روز خود را با یک نگرش مثبت و دلچسب شروع میکنند و چه چیز می تواند مانند یک بوسه در انسان یک نگرش مثبت ایجاد کند. یک بوسه عاشقانه، بهترین روش برای ریلکس شدن و از بین بردن استرس محسوب می شود. مایکل کی مکناب، مشاور روانی معتقد است: “زمانیکه لب ها در حالت بوسیدن قرار می گیرند، تقریباً دهان حالت لبخند زدن را به خود می گیرد، و از آنجایی که احساسات و حرکات بدنی انسان با هم ارتباط نزدیکی دارند، تقریباً غیر ممکن است که یک نفر هم لبخند بزند و هم استرس داشته باشد.
-
حفظ تماس چشمی با همسر (ارتباط چشمی بین دو نفر نیرومند ترین و موثرترین ارتباطات است که پیامدش فعال شدن چرخه های دیگر بدن در هر دو طرف است)
-
صحبت در بستر(بیان احساسات عاشقانه در قبل، هنگام و بعد به خصوص به زن احساس محبوبیت و امنیت میدهد)
-
لذت بردن از معاشقه با همسر و ابراز احساسات (هنگام معاشقه، احساساتتان را به بیرون تراوش کنید این خود مهمترین جذب کننده برای همسرتان است)
-
یادگیری نحوه ارضاء همسر
-
فعال بودن و هدایت گر یکدیگر بودن در رابطه جنسی (از طریق هدایت دستی و کلمات تأییدی و حمایت کننده در حین رابطه)
عشق بازی پیش از انجام رابطه جنسی
در این مرحله زن و مرد برای انجام رابطه جنسی اصلی آماده می شوند. هر چه مرحله طولانی تر باشد، رابطه بخصوص برای زنان تحصیل کرده رضایت بخش تر خواهد بود. در این حالت، بواسطه مالش اعضای تناسلی، ، زن و شوهر تحریک و آماده عمل جنسی می شوند. در این مرحله مایعی فاقد اسپرم از مرد دفع می گردد و زن بواسطه تسریع و تشدید ترشح مهبل برای دخول آماده می گردد.
لازم است در حین مرحله دخول نیز به منظور افزایش سطح ترشحات مهبلی تحریک سایر نقاط جنسی، همچنین بیان جملات عشقی و جنسی ادامه پیدا کند تا دخول به سهولت انجام شود.
عشق بازی بعد از انجام رابطه جنسی
پس از اتمام ارتباط جنسی، میل جنسی در مردان کاهش می یابد. در حالی که زنان به شدت در برابر ابراز علاقه مرد پذیرا و به واقع خواهان آن هستند و خستگی ناشی از رابطه را از بین می برد.
اکثراً بعد از آمیزش تمایل زن به مرد بیشتر است. ضرورت دارد که مردان از این فرصت برای رد نگرانی زنان برای بازیچه بودن استفاده نمایند. هر اندازه که در ابتدای ازدواج به عشق بازی و معاشقه قبل از رابطه جنسی تأکید می گردد. در ادامه مسیر زندگی، بعد از اتمام رابطه بر آن تأکید می شود:
-
عشق بازی بعد از رابطه جنسی نزدیکی و محبت زوجین را اثبات می کند. “عشق ما صرفاً برخاسته از رابطه جنسی نیست” “تو بازیچه نیستی”
-
عشق بازی بعد از رابطه جنسی، تحسین انجام شده در این مرحله حس مردانگی و زنانگی را در زن و مرد تقویت می کند.
– عشق بازی بعد از رابطه جنسی، احساسات تعارض و گناه را می کاهد.
-
عشق بازی بعد از رابطه جنسی، اگر یک زوج یا هر دو ارضا نشده باشند، علاقه به یکدیگر را تثبیت و جلوی سرخوردگی ها و اضطراب ها برای رابطه بعدی را می گیرد.
-
عشق بازی بعد از رابطه جنسی، ایجاد رغبت برای تداوم رابطه می کند.
دلیل احساس خستگی و نیاز به خواب در مردها، پس از اتمام معاشقه، به مسائل زیست شناختی باز می گردد. پس از رسیدن به مرحله اوج لذت جنسی هورمون هایی به نام “اکسی توسین” آزاد می شود که به طور طبیعی احساس خواب آلودگی در فرد ایجاد می نمایند. اگر می خواهید همسرتان در کنار شما احساس امنیت و آرامش داشته باشد، خوابیدن و چرت زدن پس از اتمام رابطه اصلا گزینه مناسبی به شمار نمی رود.
کاری کنید تا همسرتان احساس کند که برای شما بسیار ارزشمند است. برخی از این پیشنهادها عبارتند از:
- همچنان نوازش و در آغوش گرفتن
-
تشکر و قدردانی
رسیدن به مرحله اوج لذت خیلی خوب است، حتی می توان گفت که بی نظیر است؛ اما باید همواره به خاطر داشته باشید که شخص دیگری نیز همراه با شما بوده و وجود او باعث شده که شما به این موقعیت دست پیدا کنید. بنابراین به هر نحوی که میتوانید باید او را متوجه کنید که وجودش برایتان ارزشمند است و از او قدردان و متشکر هستید.
چگونه آغاز گر رابطه جنسی باشیم؟
خانمها: چطور برای رابطه جنسی با همسرتان پیش قدم شوید:
اکثر مردها دوست دارند بدانند که جذاب و خواستنی هستند و برداشتن قدم اول برای زناشویی با آنها این اطمینان را به آنها می دهد. متاسفانه، اینکار برای خیلی از خانم ها سخت است. می توانید با دنبال کردن مراحلی که در این مقاله برایتان عنوان می کنیم، اولین قدم ها برای زناشویی با همسرتان را بردارید.
دستورالعمل
قدم اول: تمایلات جنسی خود را بپذیرید. برای خانمها طبیعی است که به اندازه مردها از زناشویی لذت ببرند. خودتان را یک موجود جنسی بدانید و برحسب احساساتتان عمل کنید. حداقل نصف زمانهایی که حس و میل به زناشویی داشتید، خودتان برای برقراری رابطه با همسرتان پا پیش بگذارید.
قدم دوم: نترسید. مردها و زنها به یک اندازه از طرد شدن واهمه دارند. مردها بدشان نمی آید که هر از گاهی برای اینکارها همسرشان از آنها درخواست کند و مطمئن باشید که مقاومتی نخواهند کرد.
قدم سوم: با جریان پیش روید. فقط به خاطر اینکه شما پا پیش گذاشته اید به این معنی نیست که خودتان باید کل رابطه را در دست گیرید. اولین حرکت با شما بوده تا مردتان بداند که به زناشویی علاقمند هستید. بعد دیگر باید بگذارید که طبیعت کار خود را بکند.
نارضایتی جنسی
ناضایتی جنسی در اثر دو عامل روی می دهد: یکی اختلالات جنسی که در یکی ازمراحل پاسخ جنسی ایجاد می شود، و دیگری تغییرات بهنجار وابسته به سن در چرخه پاسخ جنسی که در زیر به آنها اشاره می گردد.
تغییرات بهنجار وابسته به سن در چرخه پاسخ جنسی
تغییرات بهنجار وابسته به سن در چرخه پاسخ جنسی زنان
در سنین یائسگی کاهش استروژن یکی از مهمترین رخدادهایی است که بر چرخه پاسخ جنسی و بویژه تغییرات جسمانی زنان تأثیر می گذارد. علائم یائسگی معمولاً وقتی آغاز می شوند که زن در اوایل یا اواسط دهه پنجم زندگی خود به سر می برد و با تغییر در طول دوره های قاعدگی و میزان خونریزی مشخص می شود. آخرین دوره های قاعدگی معمولاً در ۵۰ سالگی رخ می دهد.
البته میل جنسی به میزان پاسخدهی جنسی و تجربه اوج لذت جنسی وابسته به ترشح استرژوژن نیست و در صورت تندرست بودن در سراسر طول زندگی یک زن به خوبی تجربه می شوند.
برخی از زنان پس از رخداد یائسگی افزایش میل جنسی را نشان می دهند که کاهش استروژن تغییرات جسمانی فراوان را موجب می شود که از نظر چرخه پاسخ جنسی متداول ترین آنها کاهش لیز شدگی مهبل به هنگام تحریک جنسی و در نتیجه دردناک شدن آمیزش جنسی برای زنان یائسه است. در زنان بالای ۶۰ سال لیز شدن مهبل ۱ تا ۳ دقیقه پس از تحریک جنسی رخ می دهد. در حالی که در زنان جوان تر ۱۰ تا ۳۰ ثانیه به طول میانجامد. بعد از دهه ۵۰ ، راست شدگی نوک پستانها در اثر تحریک جنسی همچنان آشکار است، اما کمتر شده است. انقباض های مهبلی نیز به هنگام اوج لذت جنسی کاهش می یابد و گاهی با اسپاسم یا گرفتگی های دردناک رحمی همراه باشد. اما پیری و سالمندی در زنان الزاماً به معنی ناتوانی برای تجربه اوج لذت جنسی یا کاهش توانایی برای تجربه اوج های مکرر لذت جنسی نیست.
گاهی یائسگی موجب تشدید امیال جنسی می شود که این ممکن است به خاطر عدم ترس از حاملگی باشد. اغلب پژوهشگران مسائل جنسی معتقدند که با افزایش سن بازداری های جنسی در زنان کاهش می یابد و به خاطر تجارب جنسی بیشتر کیفیت لذت بردن از آمیزش جنسی در زنان مسن تر افزایش می یابد.
بخش بزرگی از آثار یائسگی بر کارکرد جنسی زنان به نگرش آنها به رخداد یائسگی بستگی دارد. برخی از زنان پس از یائسگی به زندگی جنسی خود بیشتر علاقمند می شوند. و برخی دیگر شروع این دوره را پایانی برای زندگی جنسی خود قلمداد می کنند که باوری غیر منطقی و نادرست است.
تغییرات بهنجار وابسته به سن در چرخه پاسخ جنسی مردان
به طور طبیعی نعوظ آلت مردان جوان با نهایت سرعت صورت می گیرد. مردان جوان ممکن است ظرف ۳ الی ۴ ثانیه بعد از هر نوع تحریک جنسی دچار نعوظ شوند. در حالی که این زمان برای مردان ۴۵ تا ۶۵ ساله دو تا سه برابر می شود. در مردان سالمند نعوظ به مدت طولانی و بدون انزال حفظ می شود.
بسیاری از مردان پیر بعد از فرونشینی بدون انزال آلت به سختی می توانند دوباره به مرحله انگیختگی جنسی برگردند. در مردان سالمند میل جنسی به تنهایی ایجاد نعوظ نمی کند بلکه برای نعوظ و تحریک ، تماس شدید آلت لازم است.
با افزایش سن و بویژه در ۶۰ سال به بالا دوره تحریک ناپذیری طولانی تر می شود. مردان بالای ۵۰ سال بعد از هر انزال ۱۲ تا ۲۴ ساعت نمی توانند به نعوظ دوباره برسند.
در مردان سالمند بهترین پیش بینی کننده تداوم توانایی جنسی وجود تاریخچه ای دال بر فعالیت جنسی مداوم در سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی است.
تغییرات پاسخ جنسی در اثر افزایش سن به معنی پایان یافتن توانایی و عملکرد جنسی نیست، بلکه آنچه در این دوران موجب ناتوانی جنسی می شود بی اطلاعی از پاسخ های تغییر یافته جنسی و شیوه های درست کنار آمدن با این تغییرات است.
اختلالات جنسی
اختلال عملکرد جنسی بر اساس DSM IV به صورت اختلال در یکی از مراحل پاسخ جنسی (میل، برانگیختگی، ارگاسم و فرونشینی) و یا درد مرتبط با نزدیکی تعریف می گردد. بسیاری از افراد به طور گاه به گاه در طول زندگی خود چنین مشکلاتی را تجربه می کنند، ولیکن تشخیص اختلال عملکرد جنسی صرفاً در مواردی مطرح می گردد که مشکلات مربوط به عملکرد جنسی به طور مداوم رخ دهند و پریشانی و یا مشکلات عمده ای را برای فرد یا زوج به همراه داشته باشند (۱۱). اختلال می تواند در هر یک یا چندتا از مراحل چرخه جنسی رخ دهد و به آزاردهنده بودن یا کامیاب کننده نبودن آن بیانجامد. اختلالات می توانند اولیه و یا اکتسابی باشند. در جمعیت عادی در حدود ۴۲% زنان و ۳۱ % مردان به اشکالی از اختلال عملکرد جنسی مبتلا هستند که این داده ها با تأیید بر اهمیت این اختلال، بیانگر آن هستند که اختلالات عملکرد جنسی حتی از اختلالات اضطرابی، اختلالات خلقی یا اختلالات سوء مصرف مواد نیز شایع تر می باشند
این گروه از اختلالات در بر گیرنده اختلال های زیر است:
-
اختلالات میل جنسی : که شامل میل جنسی پایین یا کم کار و اختلال بی زاری جنسی است.
-
اختلال های بر انگیختگی جنسی ، شامل اختلال انگیختگی جنسی در زن و اختلال نعوظی در مرد است
-
اختلال های مربوط به ارگاسم یا اوج لذت جنسی ، شامل اختلال اوج لذت جنسی در زن ، اختلال اوج لذت جنسی در مرد و انزال زودرس میباشد.
-
اختلال های درد جنسی شامل مقاربت دردناک و واژینیسم است.
علاوه بر موارد یاد شده مواردی چون نارساکنشی های جنسی ناشی از از یک عارضه طبی عمومی یا بیماری جسمانی و نارسا کنشی جنسی ناشی از مصرف مواد از جمله اختلال هایی هستند که در این طبقه بندی مطرح می شوند.
۱– اختلالات میل جنسی
مرحله میل در چرخه پاسخ جنسی به صورت اشتیاق، تخیلات جنسی و میل به بر قراری رابطه جنسی مشخص می شود. آنچه تحت عنوان میل می توان نام برد بسیار گسترده بوده شامل این موارد می شود: خیالبافی های جنسی، خوابدیدنهای های جنسی، شروع رفتار جنسی در مقابل شریک جنسی ، پاسخگویی شروع این رفتار، حس ناحیه دستگاه تناسلی تأثیر پذیری از عوامل تحریک کننده محیطی و خواست درونی برای مطلوب واقع شدن.
۱-۱-اختلال میل جنسی پایین
البته باید توجه داشت که اگر فردی در یک رابطه طولانی مدت شهوت بالایی از خود نشان نمی دهد و این امر هیچ گونه ناخوشی را برای هیچ یک از آنها ایجاد نکند، نمیتوان نام بیمار بر او گذاشت و او را دچار اختلال دانست. عدم تمایل به شریک زندگی معمولاً مقوله ای است که به دلیل مسائل مختلف ایجاد می شود و امروزه جزء یکی از حادترین مشکلات مربوط به روابط جنسی میان همسران قلمداد میشود. این اختلال چنین تعریف می شود: کمبود یا فقدان خیالپردازی های جنسی و میل برای فعالیت جنسی تخمین زده می شود که ۲۰ درصد کل جمعیت مبتلا به اختلال میل جنسی کم کار هستند و این شکایت در زنها بیشتر ازمردها است. (۳۳درصد در زنها ).
مردان و زنان تا حدودی در تجربه و تشخیص میل جنسی پایین خود متفاوت هستند . در مقایسه با زنانی که این اختلال را دارند، مردان مبتلا مسن تر هستند. از سوی دیگر زنانی که دچار این اختلال شده اند نسبت به مردان بیشتر دچار اضطراب و افسردگی و یافشارهای روانی شوند. نکته دیگر اینکه میل جنسی پایین در زنان غالباً به مشکلات ارتباطی باز می گردد.
۱–۲- اختلال انزجار یا بیزاری جنسی
ویژگی اصلی این اختلال بیزاری و اجتناب از تماس جنسی تناسلی با همسر است.افراد مبتلا به این اختلال فقط به شکل منفعل از آمیزش جنسی اجتناب نمی کنند بلکه در عمل نیزاز انجام این فعالیت ها طفره می روندو اگر دست به این کار بزنند ممکن است که دچار بیماری و یا اضطراب شدید شوند. برخی از افراد بیزاری فراگیری را نسبت به فعالیت های جنسی تماس و حتی بوسیدن و نوازش کردن دارند. در این مورد زنان نسبت به مردان آمادگی بیشتری برای ابتلا به این اختلال دارند.
برخی از افراد مبتلا به نوع شدید این اختلال ،هنگام رویارویی با یک موقعیت جنسی ممکن است به حمله وحشتزدگی همراه با اضطراب مفرط، ضعف، تهوع، تپش ، سرگیجه و مشکلات تنفسی دچار شوند. همچنین ممکن است اختلال عمده در روابط بین فردی –مانند روابط زناشویی – وجود داشته باشد. این افراد ممکن است از موقعیت های جنسی بالقوه با استفاده از راهبردهای غیر مستقیم – مانند زود خوابیدن، مسافرت رفتن،؛ نادیده انگاری ظاهر شخصی، مصرف مواد و غرق شدن در فعالیت های شغلی و اجتماعی یا خانوادگی اجتناب کنند.
۲- اختلالات انگیختگی جنسی
۲-۱- اختلال انگیختگی جنسی در زن
ویژگی اصلی این اختلال در زن ناتوانی پایدار یا عود کننده برای کسب یا حفظ واکنش مناسب لیز شدن -تورم ناشی از تحریک جنسی یا تکمیل فعالیت جنسی است. زنان دچار این اختلال ممکن است به اختلال ارگاسمی یا دیگر اختلال های کنشی جنسی نیز مبتلا باشند.شیوع آن ۱۰ درصد گزارش شده است. و شیوع آن از اختلال نعوظی مردان بیشتر است.
۲-۲- اختلال انگیختگی جنسی در مردان یا ناتوانی جنسی
ویژگی اصلی اختلال نعوظی در مرد ناتوانی مستمر یا عودکننده برای کسب یا حفظ نعوظ کافی تا تکمیل فعالیت جنسی است. این اختلال باید منجر به پریشانی یا مشکل بین فردی قابل ملاحظه شود. الگوهای متفاوتی از نارسا کنشی نعوظی وجود دارد. براخی افراد ناتوانی برای کسب حتی یک بار نعوظ را از زمان شروع تجربه جنسی گزارش می کنند . عده ای اولین تجربه خود مبنی بر یک بار نعوظ کافی و سپس از دست دان تورم آلت تناسلی در زمان تلاش خود برای دخول شکایت می کنند. برخی گزارش می کنند که دارای نعوظ کافی برای دخول مناسبند اما قبل یا در حین دخول آلت تناسلی در مهبل تورم آلت را از دست می دهند. بعضی مردان ممکن است توانایی تجربه نعوظ را فقط در زمان بیدار شدن از خواب گزارش کنند.
مشکلات گاه و بیگاهی که در خصوص نعوظ آلت و حفظ آن دیده می شود بسیار رایج است. این مشکلات یک اختلال محسوب نمی شود. مگر اینکه مداوم بوده به شدت بر روابط بین فردی شخص تأثیر بگذارند او را آشفته سازند.
بیش از ۵۰ درصد مردهایی که برای درمان اختلال جنسی مراجعه می کنند شکایت مهمشان ناتوانی است.
۳- اختلال های اوج لذت جنسی
در چرخه پاسخ جنسی ، اوج لذت جنسی یا ارگاسم در افراد همراه با رفع تنش جنسی و انقباضات موزون عضلات و اعضای تولید مثل است. در این مرحله در مردان مایع منی دفع می شود و دیواره خارجی واژن زن منقبض می شود. اختلال کنشی مربوط به این مرحله در مردان و زنان جلوه متفاوتی دارد. مردان در این مرحله با دو اختلال مواجه می گردندکه عبارتند از: انزال با تأخیر یا دیررس و انزال زودهنگام یا زود انزالی. اما این اختلال در زنان به صورت نارساکنشی ارگاسمی یا بی ارگاسمی نمایانگر می شود.
۳-۱- دیرانزالی
ناتوانی در انزال و تجربه ارگاسم به رغم تحریکات جنسی فراوان مشخص کننده این اختلال نادر است.
برای قضاوت در مورد اینکه آیا مردی در رسیدن به اوج لذت جنسی تأخیر دارد یا نه، باید سن او و کافی بودن تحریک جنسی از نظر کانون، شدت و مدت مورد توجه قرار گیرد. زیرا در برخی از مردان که دارای کارکرد جنسی طبیعی هستند نرسیدن اوج لذت جنسی ممکن است به علت تحریک جنسی ناکافی یا کوتاه مدت باشد.
اختلال اوج لذت جنسی در مرد ممکن است تعمیم یافته یا موقعیتی باشد. شکایت یک مرد ممکن است این باشد که پس از دخول و مقاربت نمی تواند به اوج لذت جنسی برسدولی در خواب این حالت ظاهر می شود.
۳-۲زود انزالی
تعریف دقیق این وضعیت بالینی به منزله یک نارسا کنش وری جنسی دشوار است. رسیدن به اوج لذت جنسی پیش از تکمیل فعالیت جنسی رضایت بخش برای زوجین و ارگاسم فوری از مشخصه های این اختلال است. روش ارزیابی کمی برای این اختلال عبارت است ازاندازه گیری فاصله زمانی بین دخول و انزال که بر اساس مطالعات مختلف عدم کنترل بر انزال و انزال زودتر از ۲ دقیقه پس از دخول را انزال زودرس گویند.
شیوع انزال زودرس در مردان تحصیل کرده بیش از مردان بی سواد یا با سطح تحصیلات اندک است. علت این امر ممکن است اضطراب بیشتری باشد که مردان تحصیل کرده نسبت به عملکرد جنسی خود و نقش آن در ارضای شریک جنسی شان دارند.
انزال زودرس از شایع ترین اختلال های جنسی در مردان است. (به طور کلی ۲۹درصد)
بیشتر مردان جوان همراه با افزایش سن و تجربه جنسی به تأخیر انداختن اوج لذت جنسی را می آموزند. اما در برخی از افراد انزال زودرس ادامه می یباد. به طور معمول انزال زودرس در مردان جوان دیده می شودو از هنگام نخستین تلاش هایشان برای آمیزش جنسی وجود دارد اما بعضی از مردان پس از یک دوره پاسخ جنسی مطلوب توانایی به تأخیر انداختن اوج لذت جنسی را از دست می دهند.
۳-۳ اختلال اوج لذت جنسی در زن
نارساکنش وری ارگاسمی یا بی ارگاسمی مشخص کننده ناتوانی فرد در رسیدن به ارگاسم است. نارساکنشوری ارگاسمی اولیه و مطلق آن اختلالی نسبتاً شایع است . البته نارساکنش وری ارگاسمی ثانویه معمولاً از مشکلات ارتباطی زن و شوهر ناشی می شود. اگر فعالیت جنسی برای شخص لذت بخش باشد فقدان تجربه ارگاسم الزاماً یک اختلال محسوب نمی شود.
چون توانایی رسیدن به اوج لذت جنسی در زنان همراه با سن افزایش می یابد از این رو اختلال اوج لذت جنسی ممکن است در زنان جوانتر شیوع بیشتری داشته باشد.بیشتر اختلال های اوج لذت جنسی در زنان مربوط به تمام عمر است . زمانی که یک زن نحوه رسیدن به اوج لذت جنسی را می آموزد، از دست دادن این توانایی نادر است، مگر آنکه ارتباط جنسی ضعیف ، تعارض در روابط، تجربه آسیب زا –مانند تجاوز جنسی-یا اختلال خلقی وجود داشته باشدیا یک بیماری جسمانی مانعی در این خصوص ایجاد کند. در بسیاری از زنان به مرور که تنوع گسترده ای از تحریک را تجربه و اطلاعات بیشتری درباره بدنشان کسب می کنند ، توانایی رسیدن به اوج لذت جنسی افزایش می یابد.
۴- اختلال های درد جنسی
اختلالات درد جنسی به دو دسته اصلی تقسیم می شود: مقاربت دردناک و واژینیسم.
بعضی از زنان در طول رابطه جنسی احساس درد میکنند.برای بعضی از این افراد این درد موقتی می باشد و برطرف خواهد شد اما در بعضی از زنان درد تبدیل به یک بخش از رابطه آنها می شود. تحریک نشدن جنسی به اندازه کافی در زمان قبل از دخول یکی از دلایل کاملا شایع برای احساس درد در میان زنان می باشد. زمانی که بدن زن از نظر جنسی آماده گردیده باشد دیواره های واژن از جهات مختلف کش می آیند و بزرگتر می گردند.در این زمان در واژن مواد لازمه ترشح می گردد و دیواره واژن را کاملا مرطوب و لیز و ضد عفونی می نماید. در نتیجه کاملا مشخص است که واژن برای نفوذ بدون برنامه ریزی و غیر منتظره طراحی نشده است.
زنان گاهی خود را در یک سیکل دردآور می بینند. اینکه فرد قبلا یک رابطه دردآور را تجربه کرده باشد خود باعث میشود که از رابطه بترسد.ترس از خشک شدن واژن و درد ناشی از آن و یا نبود معاشقه لازمه و نظایر این خود باعث می شود که فرد از رابطه بترسد و درد بیشتری را تحمل کند.
۴-۱- مقاربت دردناک
ویژگی اصلی مقاربت دردناک ، درد تناسلی است که با آمیزش جنسی رابطه دارد. اگرچه این حالت بیشتر ضمن نزدیکی رخ می دهد ولی احتمال دارد پیش یا پس از آمیزش جنسی نیز ظاهر شود .این اختلال می تواند هم در مردان و هم در زنان رخ دهد. البته در مردان نادر است. احتمال دارد درد در زمان دخول سطحی یا در ضمن دخول با فشار احلیل صورت گیرد. این اختلال منحصراً در اثر واژینیسم یا عدم لیز شدن مهبل روی نمی دهد و منحصراً ناشی از آثار فیزولوژیک مستقیم مصرف مواد یا عارضه طبی عمومی نیست.
مقاربت دردناک معمولاً علت جسمی دارد. این اختلال ممکن است در اثر صدمه دیدن به واژن ، گردنه رحم، برخورد آلت تناسلی با باقیمانده پرده بکارت، عفونت واژن ، تومور ، کیست ها واکنش آلرزیک مواد شستشو دنده واژن و کرم های ضد آبستنی، جنس کاندوم هایا پروتئین موجود در منی به وجود آید. البته مشکلات ارتباطی یا آثار روانشناختی مربوط به سوء استفاده جنسی نیز ممکن است در این اختلال سهیم باشد. به علاوه ممکن است باورها و نوع نگرش به ارتباط جنسی ، آموزش های قبلی ، این باور که رابطه جنسی دردناک و آزاردهنده است، و تجربه دردناک در اولین رابطه جنسی در شکل گیری این اختلال نقش داشته باشد.
-
واژینیسم
در این وضعیت بر اثر اسپاسم غیر ارادی عضلات مهبلی ، دخول تقریباً غیر ممکن می شود. البته اسپاسم عضلانی معمولاً پیش از آمیزش یا موقع دخول اتفاق می افتد. و از علل اصلی ازدواج های به وصال نرسیده محسوب می شود. انقباض مهبلی معمولاً یک نارساکنش وری نخستین است، هر چند شکل ثانوی آن هم یک پدیده بالینی محسوب می شود. در موارد شدید این وضعیت می تواند مانع رابطه جنسی شود. زنانی که دارای اختلال شدیدتر هستند از معاینه توسط متخصص زنان و زایمان اجتناب می کنند . در برخی از زنان که به این اختلالات مبتلا هستند حتی پیش بینی دخول مهبلی نیز می تواند منجر به گرفتگی عضات شود. علاوه بر پاسخ انقباضی عضلات مهبلی و عضلات مربوط بعه آن و پاسخ های فیزیولوژیکی و رفتاری طیف وسیعی را در بر می گیرند و گاه به حدی می رسد که نه تنها معاینه پزشکی غیر ممکن می شود بلکه حتی لمس ساده آلت تناسلی نیز دشوار می شود.
علت اختلالات جنسی
عوامل مشترک در پدید آیی نا رساکنش وری های جنسی عبارتند از:
-
عوامل جسمانی
-
دانش محدود
-
عوامل روانشناختی
-
عوامل جسمانی
وجود بیماری هایی چون دیابت، رماتیسم، بیماری های قلبی، فشار خون و ناراحتی های کلیوی و …
-
دانش محدود
نداشتن اطلاعات مناسب درباره کنش وری جنسی احتمالاً اصلی ترین مشکل افراد دچار نارساکنشی جنسی است. بسیاری از مواقع مشکل جنسی فرد ناشی از بی اطلاعی او نسبت به واقعیت های اساسی درباره چرخه پاسخ جنسی یا تصور نادرست وی از مسائل جنسی است. مردان جوان با تصوری نادرست از قدرت مهار انزال در مورد به سرعت رسیدن به اوج لذت جنسی بسیار نگران و مضطرب می شوندو این امر به ایجاد و استمرار مشکلات نعوظ و انزال کمک می کند.
۳- عوامل روانی
عواملی چون :وجود تعارضات روانی در رابطه با همسر و یا با مفهوم رابطه جنسی، وجود حالت افسردگی یا خستگی روانی، عدم رضایت از خود و بدن خود از عواملی هستند که در شکل گیری اختلالات جنسی نقش دارند. عده ای علل اختلالات جنسی را در سه گروه عوامل زمینه ساز ، آشکارساز و تداوم بخش طبقه بندی کرده اند. (جدول). در این میان افسردگی به عنوان یکی از دلایل عمده تحلیل شهوت جنسی در افراد به شمار میرود و باید اظهار داشت که بسیاری از قرص های ضد افسردگی نیز می توانند به عنوان دلیل کاهش میل جنسی در خانم ها به شمار روند. داروهایی که به نوعی بازدارنده جذب مجدد سروتین هستند، نه تنها تمایل جنسی را کاهش می دهند بلکه می توانند توانایی حس عشق ورزی و رابطه رمانتیک را نیز به طور موقتی از فرد بگیرند.
عوامل روانشناختی موثر در اختلالات جنسی
-
عوامل زمینه ساز: تربیت محدود شده و از آن جمله بازخوردهای بازداری شده و یا تحریف شده والدین نسبت به فعالیت جنسی.
●روابط خانوادگی آشفته مانند روابط ضعیف بین والدین، فقدان محبت.
● تجارب تکان دهنده جنسی در دوران اولیه کودکی مانند سوء استفاده جنسی، فقدان آموزش کافی در مورد فعالیت جنسی.
۲- عوامل آشکارساز: ناسازگاری در ارتباط به طور کلی
●تولد فرزند(گرچه این امر ممکن است به دلیل افسردگی یا عوامل جسمی ، مشکلات جسمی پدید آورد)
● خیانت همسر
●اختلال جنسی در شریک جنسی
●عدم موفقیت گاه گاهی
●افسردگی و اضطراب
● تجربه جنسی ناخوشایند
●سالمندی
●واکنش روانشناختی به عامل جسمی
● عامل عضوی
۳- عوامل نگهدارنده (تداوم بخش)
●اضطراب در عملکرد جنسی ، مانند اینکه فرد فکر کند باید همیشه یک عشق باز حرفه ای باشدیا زن فکر کند برای اینکه بتواند شریک جنسی را راضی نگه دارداید به اوج لذت جنسی برسد.
●ترس از عدم موفقیت
●انتظارات شریک جنسی
●ارتباط ضعیف ، مخصوصاً درباره نیازها یا ارتباط های جنسی هر یک از طرفین
● احساس گناه درباره نزدیکی
●نبودن جاذبه
●ناسازگاری در ارتباط به طور کلی
● ترس از نزدیکی عاطفی
● اطلاعات ناکافی جنسی ، مثلاً در مورد چگونگی تحریک کافی شریک جنسی
●پیش نوازی ناکافی، به نحوی که مثلاً زن به اندازه کافی برانگیختگی پیدا نکند
-