ارتباط بین هوش هیجانی و مکانیزمهای دفاعی
نویسندگان: دکتر غلامحسین قائدی۱، آزاد ثابتی۲، دکتر رضا رستمی۳، دکتر جمال شمس۴
۱٫ استادیار دانشکده پزشکی دانشگاه شاهد
۲٫ دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی
۳٫ استادیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران
۴٫ مرکز تحقیقات علوم اعصاب
چکیده
سابقه و اهداف:هوش هیجانی به عنوان توانایی مدیریت هیجانات و احساسات نقش مهمی در زندگی و موفقیت افراد دارد. در این بین مکانیزمهای دفاعی که به صورت ناهشار صورت می‌گیرند، هیجانات و در نتیجه مدیریت هیجانات را تحت تاثیر قرار داده و سطح هوش هیجانی در افراد را دستخوش تغییر می‌کنند. این مقاله سعی دارد که رابطه بین مکانیزمهای دفاعی و هوش هیجانی را مورد بررسی قرار دهد.
روش بررسی: برای بررسی رابطه بین مکانیزمهای دفاعی و هوش هیجانی، نمونه‌ای ۳۰۰ نفری از دانشجویان( ۱۵۳ دختر و ۱۴۷ پسر) دانشگاه شاهد به صورت تصادفی انتخاب شد. سپس پرسش‌نامه سبک دفاعی و مقیاس هوش هیجانی بر روی آزمودنی‌ها اجرا شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل‌های توصیفی، آزمون تی گروه‌های مستقل، همبستگی و رگرسیون چندگانه استفاده شد.
بحث و نتیجه‌گیری: یافته‌های حاصل از پژوهش نشان داد که تنها بین سبک‌های دفاعی بالغ و نوروتیک با مولفه‌های هوش هیجانی رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد. بین دو جنس در ابعاد ادراک و تنظیم هیجانات و نمره کلی هوش هیجانی تفاوت معناداری وجود داشت و دختران در این سه عامل نمرات بالاتری نسبت به پسران کسب کردند. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که در بین دختران فقط سبک دفاعی بالغ پیش‌بینی‌کننده هوش هیجانی و مولفه‌هایش بود، در حالیکه در پسران علاوه بر سبک دفاعی بالغ، سبک دفاعی نوروتیک نیز هوش‌هیجانی و مولفه‌هایش را پیش‌بینی می‌کرد. به طور کلی، نتایج نشان داد که آن دسته از افراد که از سبک‌های دفاعی بالغ و نوروتیک استفاده می‌کنند، از هوش هیجانی بالاتری برخوردارند.
واژه های کلیدی: هوش هیجانی، تنظیم هیجانی، ادراک هجانی، بهره‌وری هیجانی، سبک دفاعی بالغ، سبک دفاعی نوروتیک، سبک دفاعی نابالغ.
RELATIONSHIP BETWEEN EMOTIONAL INTELLIGENCE AND DEFENSE MECHANISMS
GHAEDI GH.H.*,SABETI AZAD,ROSTAMI REZA,SHAMS J.
* FACULTY OF MEDICINE, SHAHED UNIVERSITY
Background: Emotional intelligence as an ability to manage feelings and emotions plays an important role in individuals life and his or her success. Defense mechanisms occurring unconsciously can influence the emotions and their management and therefore are likely to change the level of individuals emotional intelligence. The aim of this article was to examine the relation between defense mechanisms and aspects of emotional intelligence.
Materials & Methods: 300 students of Shahed University (147 boys and 153 girls) were included in this study. All students asked to complete Emotional Intelligence scale and Defense Style Questionnaire (DSQ-40). Descriptive analysis, independent samples t test, correlation and multiple regression were used to analysis the data.
Results: Findings revealed that the correlations between mature defense styles and aspects of emotional intelligence and between neurotic defense styles and aspects of emotional intelligence were significant. Significant gender differences were found in emotional Perception, emotional Regulation and total score of emotional intelligence. Results of regression analysis showed that mature defense styles could significantly predict emotional intelligence and its components in girls while mature and neurotic defense styles did that in boys.
Conclusion: In general, individuals who used mature defense styles had higher level of emotional intelligence.