بدکارکردی ها و مشکلات جنسی: مشکلات مرتبط با ارگاسم
در مبحث قبلی در ارتباط با مشکلات مرتبط با میل و برانگیختگی جنسی در زنان و مردان صحبت شد، علل و درمان های رایج مورد بررسی قرار گرفت. اکنون مشکلات و در این مبحث مشکلات مرتبط با ارگاسم در زنان و مردان مورد بررسی قرار می گیرد.
هر فردی متفاوت از دیگری، ارگاسم را تجربه می کند و هر فردی برای رسیدن به ارگاسم شرایط متفاوتی از نظر برانگیختگی و میل را تجربه می کند، برخی از زنان و مردان با حداقل تحریک و برانگیختگی و در مدت زمان کمی به ارگاسم میرسند و برخی دیگر به مدت زمان بیشتر و تحریک بیشتری نیاز دارند. اختلالات و مشکلات ارگاسم در زنان شامل اختلال ارگاسم و در مردان شامل انزال زودرس و تاخیر در انزال می باشند.
اختلالات ارگاسم در زنان
زنانی که دارای مشکلاتی در رسیدن به ارگاسم هستند، عموما از نظرعاطفی و هیجانی ممکن است مشکلاتی را تجربه کنند. اختلال ارگاسم در زنان شامل تاخیر برجسته در رسیدن به ارگاسم، فراوانی کم در تجربه ارگاسم و یا فقدان تجربه ارگاسم می باشد. اختلالات ارگاسم در زنان شایع است و مطالعات نشان داده است که تقریبا یک چهارم زنان مشکلاتی را در ارتباط با ارگاسم تجربه می کنند. نکته بسیار مهم در ارتباط با ارگاسم در زنان توجه به این موضوع است که بسیاری از زنان به دلیل اینکه در طول آمیزش جنسی به اندازه کافی تحریک نشده اند نمی توانند به ارگاسم برسند، بنابراین بخشی از آنچه اختلال ارگاسم در زنان شناخته می شود به مشکلاتی بر می گرددکه در مرحله تحریک و برانگیختگی اتفاق می افتد و احتمالا مرتبط با زن و شریک جنسی اش می باشد. بنابراین مهم است که بدانیم آیا زن واقعا دارای اختلال در ارگاسم است یا اختلال دیگری مانع از تجربه ارگاسم وی شده است. بنابراین زنانی که به دلایل دیگر مشکل در ارگاسم دارند در این گروه جای نمی گیرند. اختلال ارگاسم در مادام العمر اصطلاحا به شرایطی گفته می شود که در آن، یک زن هرگز ارگاسم را در طول زندگی خود تجربه نکرده باشد، در مقابل اختلال ارگاسم اکتسابی، به شرایطی کفته می شود که در آن زن قبلا می توانسته است به ارگاسم برسد، اما در حال حاضر به دلایلی نمی تواند به شکل موفقیت آمیز ارگاسم را تجربه کند. اختلال ارگاسم موقعیتی نیز به شرایطی اطلاق می شود که زن فقط در شرایط خاصی مثلا نوع خاصی از تحریک، می تواند ارگاسم را تجربه کند، و در مقابل اختلال ارگاسم کلی و عمومی، شامل همه شرایطی می شود که زن نمی تواند به ارگاسم برسد. زنانی که دارای اختلال ارگاسم هستند معمولا رضایت مندی کمتری در روابط عاطفی و زناشویی خود دارند و سطوح پایین تری از صمیمت و نزدیکی عاطفی را تجربه می کنند. این زنان معمولا در حین آمیزش جنسی مشکلات بیشتری را تجربه می کنند،نمی توانند خواسته های خود را با شریک جنسی شان مطرح کنند، نمی توانند نوع تحریکی که دوست دارند را ابراز کنند، برخی از زنان نگران طرز فکر و نگرش شریک جنسی شان در ارتباط با خواسته ها و نیازهایشان هستند و یا نگران هستند که شریک جنسی شان احساس کند نمی تواند به خوبی نیازها و خواسته های آنان را برآورده کند. این موضوع ممکن است باعث افزایش اضطراب و نگرانی در زن و شریک جنسی اش گردد. برخی مطالعات نشان داده اند زنانی که تحصیلات بالاتری دارند مشکلات کمتری در ارتباط با ارگاسم تجربه می کنند. عوامل فیزیکی و پزشکی نیز می توانند منجر به شکل گیری مشکلات ارگاسم در زنان گردند. برخی بیماری ها مانند دیابت، مشکلات نورولوژیکی ، مشکلات هورمونی، اعتیاد به الکل و نظایر آن می توانند منجر به مشکلاتی در ارگاسم زنان گردند. علاوه بر این مصرف برخی داروها نیز ممکن است باعث مشکلاتی در ارگاسم گردد، برای مثال بسیاری از انواع داروهای ضدافسردگی باعث تاخیر در ارگاسم و یا فقدان تجربه می شوند. بنابراین مجموعه ای از عوامل فردی، بین فردی، پزشکی، روانی و مانند آن در شکل گیری اختلال ارگاسم نقش دارند.
امروزه درمان اختلالات ارگاسم شامل ترکیبی از رویکردهای درمانی و آموزشی مانند تکالیف خانگی، آموزش جنسی، آموزش و تمرین مهارت های ارتباطی، رویکردهای رفتاری و شناختی مانند بازسازی شناختی، حساسیت زدایی و مانند آن می باشد. رویکردهای رفتاری شناختی مانند حساسیت زدایی در مواردی که سطح بالایی از اضطراب وجود دارد می تواند بسیار مفید باشد.
اختلالات ارگاسم در مردان
علیرغم اینکه انزال و ارگاسم بوسیله پردازش های فیزیولوژیکی متفاوت کنترل می شوند اما هر دو جزیی از اختلالات ارگاسم طبقه بندی شده اند، بویژه اینکه نوعا در یک زمان رخ میدهند. مشکلات مرتبط با ارگاسم در مردان نوعا شامل مشکلات انزال؛ انزال زودرس و تاخیر در انزال می باشند. فرایند انزال توسط عوامل اندوکرین متفاوتی شامل هورمون های تستسترون، اوکسی توکین، پرولاکتین و تیروئید کنترل می گردد.
انزال زودرس یکی از شایعترین اختلالات انزالی است. انزال زودرس به نامهای مختلفی شناخته شده است. ازقبیل انزال نابهنگام که بعدها اصطلاح انزال زودرس جایگزین آن شد و در طول سال‌ها همین اصطلاح بدون تغییر ماند. اگرچه با آگاهی و تلاشهای فرهنگی جدید برای حل مشکلات جنسی، نامگذاری هایی از قبیل انزال سریع و انزال زود رواج یافت، اما این رواج و استفاده خیلی کوتاه مدت و گذرا بود و مفهوم کاملی برای بیان این اختلال نبود. اگرچه هیچ کدام از این واژگان نتوانستند بطور کامل جنبه مهم و حساس انزال زودرس را پوشش دهند – انزالی که قبل از زمان مورد نظر اتفاق می افتد – اما در نهایت همین اصطلاح انزال زودرس بود مورد قبول واقع شد.
یک تعریف خوب از اختلال انزال زودرس باید ابعاد زمان تاخیری انزال درون مهبلی، توانایی کنترل بر انزال، میزان رضایت جنسی مرد، میزان رضایت جنسی زن، تعداد دفعاتی که شریک جنسی به ارگاسم میرسد، آشفتگی های فردی و بین فردی و دیگر عوامل روانشناختی و آسیب شناختی را نیز دربرگیرد، چرا که بسیاری از تعریف‌ها جزیی، ذهنی و یا مبهم هستند. یکی دیگر از ابعاد مهم انزال زودرس، مدت زمانی است که فرد بعد از دخول به انزال می‌رسد. برای مثال فردی که انزال زودرس دارد زمان کمتری را برای رسیدن به انزال می گذراند (بطور متوسط حدود ۱ یا ۲ دقیقه و حتی کمتر) در حالیکه این مدت برای فردی که اختلال انزال زودرس ندارد بیشتر است (بطور متوسط حدود ۷ تا ۹ دقیقه) .
مطالعات شیوع این اختلال را حدودا ۳۶ درصد جمعیت مردان تخمین زده‌اند. افرادی که انزال زودرس را از اولین تجربه‌های جنسی‌شان تجربه می‌کنند، در طبقه افراد مبتلا به اختلال انزال زودرس اولیه و کسانی که آن را بعد از یک دوره عملکرد طبیعی انزالی تجربه می‌کنند، در طبقه اختلال انزال زودرس اکتسابی قرارداده می‌شوند. اگرچه اختلال انزال زودرس اولیه تعیین‌کننده‌های زیست عصب شناختی بالاتری نسبت به نوع اکتسابی آن دارد، اما نوع اکتسابی آن هم ممکن است هم منشاء پزشکی و هم منشاء روانشناختی داشته باشد.
باید به این نکته توجه کرد که سبب شناسی هیچ کدام هنوز به طور کامل شناخته شده نیست. تحقیقات نشان می دهند که انزال زودرس با اضطراب، اجتناب از رابطه جنسی و احساس بی‌کفایتی مرتبط است. اختلال انزال زودرس بطور قابل توجهی با کاهش سطح ذهنی، هیجانی، صمیمیت جنسی و جنبه‌های متفاوت کیفیت زندگی همبستگی دارد. برعکس نعوظ که ممکن است در پاسخ به یک محرک جنسی روانی (از قبیل یک تصویر، بو، کلمه، صدا و یا تماسهای غیر تناسلی) اتفاق بیفتد، انزال به ندرت در غیاب یک محرک تناسلی مستقیم اتفاق می افتد.
از آنجایی که یکی از ویژگی های تشخیصی اختلال انزال زودرس، عدم کنترل یا فقدان توانایی در به تاخیر انداختن زمان انزال است، در نتیجه این افراد در مقایسه با افرادی که این اختلال را ندارند از سطح خودکارآمدی پایین تری برخوردارند. در شناسایی و تشخیص انزال باید به این نکته توجه شود که اختلال انزال زودرس علاوه بر کاهش رضایت جنسی، پیامدهای عاطفی و هیجانی از قبیل آشفتگی و نارضایتی در روابط کلی مرد و زن به همراه دارد یا خیر؟ اهمیت تشخیص اختلال انزال زودرس از آن جهت است که این اختلال می تواند بر بسیاری از جنبه های زندگی فرد از قبیل روابط، عزت نفس، اضطراب، افسردگی، احساس شرمندگی و خجالت فرد تاثیر بگذارد. دراکثر موارد این اختلال ناشی از ترکیب عوامل ارگانیک، روانشناختی و درون‌زادی است و تعامل این عوامل با هم در شکل‌گیری اختلال نقش دارند. بنابراین بسیاری از تست های معمول که در تشخیص اختلال انزال زودرس به کار می‌رود؛ نظیر تست معمول ادرار، ارزیابی هورمون‌های درونریز، مشاوره جنسی روانی، آزمایشات جنسی و ارزیابی‌های زوجین تایید می‌‌کنند که عواملی از قبیل عوامل زیستی، عوامل جنسی و روانی، روابط بین فردی و… در ایجاد این اختلال نقش دارند.
تعیین درمان اختلالات ارگاسم عمدتا بستگی به عواملی مانند مدت زمان، عوامل شکل دهنده، شرایط و بافتی که در آن مشکل بوجود آمده است و نظایر آن دارد. در شرایطی که مشکلات ارگاسم طولانی مدت بوده باشند درمانهای دارویی در اولویت هستند. در حالیکه برای مشکلات ارگاسم اکتسابی و موقعیتی معمولا رویکردهای رفتاری با یا بدون درمان های دارویی استفاده می شوند. در عین حال برنامه های آموزش جنسی نیز موثر هستند. استفاده از داروهایی مانند ضدافسردگی ها مانند SSRIs شایع است.
در طرف دیگر اختلال انزال دیررس قرار دارد. انزال دیررس به مواردی اطلاق می شود که در آنها با وجود نعوظ طبیعی، برخلاف خواسته ی مرد، اوج لذت جنسی و انزال فرا نمی رسد و نزدیکی آنقدر دوام می یابد که بیمار خسته و درمانده می شود. ممکن است اوج لذت جنسی و انزال پس از نیم تا یک ساعت وقوع یابد و یا گاه پس از دو سه ساعت نزدیکی فعال نیز حادث نگردد. انزال دیررس بیماری شایعی نیست و مبتلایان به آن نیز کمتر به پزشک مراجعه می کنند. از دلایل آن می توان به مصرف زیاد الکل، اعتیاد به مواد مخدر، مصرف داروهای روانگردان و داروهای ضد افسردگی اشاره کرد. از عوامل روانشناختی می توان به اضطراب، آشفتگی، ترس از باردارشدن همسر اشاره کرد. درمان آن نیز شامل برطرف کردن عوامل روانشناختی، کاهش فشارهای روانی و آموزشهایی جهت خوشایند کردن ارتباط جنسی است.