برای دسته ای از افراد تنها چند سال اول زندگی مشترک زیبا و پر احساس
است و به مرور زمان با از بین رفتن یا کم شدن عشق میان زوجین میزان روابط هم کم می
شود. به نظر خیلی ها این موضوع کاملا طبیعی است و از آنجا که زن و شوهر به هم عادت
می کنند معتقدند رابطه آنها نمی تواند مثل سال یا حتی ماه های اول زندگی مشترک شان
باشد….
پای صحبت های دکتر غلامحسین قائدی، استادیار روان پزشکی دانشگاه
شاهد و عضو گروه پژوهشی خانواده و سلامت ج ن س ی نشستیم تا از صحت این اعتقاد بپرسیم و
جویا شویم برای داشتن یک رابطه ایده ال دوام دار چه باید بکنیم.
▪ لطفا
بفرمایید در یک زندگی مشترک با گذر زمان شکل رابطه ج ن س ی چه تغییری می کند و چه
عواملی در کاهش میل ج ن س ی دخیل است؟
رابطه ج ن س ی در طول زندگی زناشویی به شدت
تحت تاثیر مولفه هایی از قبیل رابطه عاطفی بین زن و شوهر، محرک های انگیزشی مانند
دلبستگی عاطفی، دوست داشتن و عشق، تعهد به ارضای نیازهای یکدیگر و مولفه های مرتبط
با رفتار ج ن س ی است؛ مولفه هایی مانند توانمندی جنسی، برانگیختگی و عملکرد نعوظ در
مردان و میل جنسی، لزج شدن واژن، برانگیختگی و… در زنان و البته رضایتمندی ج ن س ی در هر دوجنس. بدیهی است که وجود تعارضات در روابط عاطفی، اختلال در عملکرد ج ن س ی و
فقدان پاسخ های ج ن س ی در یکی از زوجین یا هر دو، می تواند باعث شود طرفین نسبت به
رابطه ج ن س ی بی میل شوند یا حتی به طور کلی این رابطه قطع شود. در کنار این مسائل
افزایش سن و وجود پیامدهایی مانند یائسگی (در زنان) و تغییرات هورمونی در دو جنس
تاثیرات زیادی روی زندگی ج ن س ی زوجین خواهد گذاشت. تاثیراتی که می تواند منجر به
تغییر فرآیندهای مرتبط با روابط ج ن س ی زوجین شود.
▪ پس فاصله گرفتن زن و مرد
و کم شدن روابط با افزایش سن امری طبیعی است!
شاید بتوان گفت که تغییراتی که
اتفاق می افتد طبیعی هستند اما اینکه در اثر این تغییرات زن و شوهر از هم جدا شده و
فاصله می گیرند یک امر طبیعی نخواهد بود و این مساله بستگی زیادی به مهارت های
ارتباطی و عاطفی زوجین دارد که می تواند در کنار مشاوره های ج ن س ی و استفاده از
درمان هایی مانند دارودرمانی و هورمون درمانی و وسایل خاص (مانند استفاده از ژل های
آمیزشی برای کاهش خشکی و درد حاصل از یائسگی در زنان و…) این مسائل را به شکل
مناسبی مدیریت کنند.
▪ برای اینکه زوجین بتوانند روابط ج ن س ی رضایت بخشی
داشته باشند چه توصیه ای دارید؟
طبیعتا برای داشتن رابطه ج ن س ی موفقیت آمیز
از ابتدای زندگی زناشویی لازم است که زوجین در این مورد با یکدیگر گفت وگو کنند و
انتظارات و توقعات ج ن س ی خود و نوع رفتار ج ن س ی دلخواه شان را به طور کامل و روشن
بیان کنند و البته در این مسیر بهتر است که هر کدام از طرفین حتما به نیازها و
خواسته های ج ن س ی طرف مقابل نیز توجه کند و نسبت به ارضای نیازهای یکدیگر تعهدی توام
با عمل داشته باشند.
▪ رابطه ج ن س ی در یک زندگی زناشویی موفق چگونه است و در
یک زندگی ناموفق اجباری چه شکلی دارد؟
عموما در زندگی های موفقیت آمیز با
توجه به اینکه بین زوجین روابط عاطفی و صمیمیت در سطح مناسبی قرار دارد، هر دو نفر
رابطه ج ن س ی را به شکلی که هر دو نفر ارضا شده و احساسی از رضایت متقابل داشته باشند
شکل خواهند داد. به نیاز یکدیگر توجه می کنند و رابطه ج ن س ی را مثابه بخشی از عشق و
علاقه خود خواهند داشت و این مساله نه به عنوان وظیفه بلکه به عنوان ابزاری مناسب
برای نزدیک شدن به یکدیگر خواهد بود.
اما در زندگی های ناموفق دقیقا عکس این
مساله اتفاق می افتد یعنی زوجین از روی اکراه و شاید صرفا انجام وظیفه زناشویی به
این کار مبادرت می ورزند و طبیعتا چون هیچ نوع میل و رغبتی وجود ندارد زوجین نیز از
نظر ج ن س ی فعال نیستند و تلاشی برای ارائه پاسخ های ج ن س ی مناسب نخواهند داشت و
بنابراین از یکدیگر بیشتر دور می شوند و حتی به دنبال راه هایی برای فرار از
پرداختن به رابطه ج ن س ی هستند و مسائلی مانند بچه داری، افزایش سن و… را مانع قرار
می دهند. هیچ نوع میل و برانگیختگی وجود ندارد و جدای از این مساله چون روابط عاطفی
نیز به حداقل می رسد یا قطع می شود عملا رابطه ج ن س ی قطع شده و زوجین از یکدیگر
فاصله می گیرند.
▪ برای داشتن یک رابطه رضایت بخش چگونه زن و شوهر می توانند
به هم بفهمانند که از رابطه ج ن س ی چه می خواهند و چه چیزی برای آنها لذت بخش
است؟
بیان نیازها و انتظارات جنسی، انجام بازی های ج ن س ی و گفت وگو درباره
حرکات و رفتارهای ج ن س ی لذت بخش حین رابطه ج ن س ی یا حین انجام بازی های ج ن س ی می تواند
موثرترین روش برای درک رفتارهای ج ن س ی مورد انتظار یکدیگر باشد و چون عملا در بطن
رابطه ج ن س ی قرار گرفته اند، حتی می توانند به شکلی موثر به انجام رفتارهای
موردنظرشان بپردازند. مطمئنا بهترین راه در مرحله اول صحبت و گفت وگوی زوجین با
یکدیگر است تا بتوانند با توجه به شناختی که از رفتارها و نگرش های یکدیگر دارند به
بهتر کردن روابط خود کمک کنند. مهم ترین مساله در این مرحله این است که زوجین باید
به گونه ای رفتار کنند که نیازها و خواسته های یکدیگر را در بیان خواسته های خود مد
نظر داشته باشند و در واقع از خودخواهی و پرداختن صرف به خود بپرهیزند. این مساله
در واقع مهم ترین قدم برای درک متقابل زوجین از یکدیگر است و می تواند قدم مثبتی
برای بهبود رابطه شان باشد.
▪ مشکلات ج ن س ی خود را چگونه بیان کنند که سبب
دلخوری فرد مقابل نشود؟
حین این گفت وگوها می توان درباره مشکلات احتمالی
نیز صحبت کرد هر چند که بیان مشکلات می تواند به نوعی در قالب انتظارات بیان شده و
به این سبب به شکلی غیرمستقیم مشکلات را بیان داشت. البته بهتر است که در مورد
مشکلات جدی تر حتما با یک نفر مشاور و متخصص در این زمینه مشورت شود.
▪ رابطه ج ن س ی در یک زندگی مشترک تا چه سنی پر اشتیاق است و در چه سنی خاموش می
شود؟
تقریبا در هیچ متن علمی به این مساله که تا چه سنی اشتیاق و میل ج ن س ی و
رابطه ج ن س ی وجود دارد و بعد از آن این رابطه قطع می شود اشاره نشده، اما مطمئنا با
افزایش سن مشکلاتی که به آن اشاره شد می تواند بر نوع رابطه ج ن س ی تاثیرگذار باشد و
این رابطه را دستخوش تغییراتی کند، اما با دریافت مشاوره های تخصصی مناسب در این
زمینه و به ویژه تغییر نگرش ها در مورد رفتار ج ن س ی می توان برای بهبود رابطه ج ن س ی و
تداوم آن قدم های مثبتی برداشت و تجربه داشتن رابطه ج ن س ی لذت بخش و موفقیت آمیز را
افزایش داد.