از آنجا که رشد ج ن س ی به عنوان یک فرآیند طبیعی در رشد کودک و نوجوان محسوب میشود، در هر دوره سنی نحوه آگاهی نسبت به فرآیند ج ن س ی یا سوالاتی که در امور ج ن س ی برای کودک و نوجوان پیش میآید و نیز عملکردهای ج ن س ی به هنجار و نابهنجار مطرح میشود. اساسا افکار و تعاملات ج ن س ی از ویژگیهای بارز فرآیند رشد انسان است که میتواند در دو جهت زیبا و سازنده یا منفی و مخرب بروز کند بنابراین در تمامی مراحل رشد کودک و نوجوان ضرورت آموزش، راهنمایی و مشاوره و درمان بهوسیله متخصصان احساس میشود.
برخی معتقدند تمایلات ج ن س ی از بدو تولد شروع میشود و مکیدن پستان را نیز جزو تجربههای ج ن س ی میدانند. در برخی تحقیقات، توانایی ارگاسم در نوزادان پسر ۵ ماهه و نوزادان دختر ۴ ماهه نیز بررسی شده است.
به عقیده برخی محققان، تحریک اندام تناسلی نوزادان با فشردن رانهای او به یکدیگر، تحریک با دست یا حتی فشرده شدن دستگاه تناسلی به تشک و پتو نیز رخ خواهد داد. در این دوره لازم است والدین و مراقبان کودک این نکات اساسی را در نظر بگیرند:
۱- از هرگونه لمس و نوازش اندام تناسلی کودک خودداری کنند.
۲- تماس دست با اندام تناسلی کودک و شیرخوار را هنگام تعویض پوشک یا شستشو یا در حمام به حداقل برسانند.
۳- از انجام روابط زناشویی حین بیداری کودک و شیرخوار اجتناب کنند.
در دوران خردسالی تفاوتهای کودکان از نظر ج ن س ی تی بارزتر میشود و در بازیهای پسرانه یا دخترانه نمود پیدا میکند. با رشد ذهنی و عقلی، کودک به مرور نام نقاط مختلف بدن خود را یاد میگیرد. لازم است در این دوران والدین خودشان یا با کمک مشاور اسامی اعضای تناسلی را به کودک بیاموزند، نه اسامی نامأنوس. به مرور با رشد کودک و آشنایی با محیط پیرامون و شناخت بیشتر نقاط مختلف بدن، کودک درمییابد که لمس برخی نقاط بدن برای وی خوشایند است. برخی از کودکان در این دوران ممکن است به این لمس ادامه دهند و خودارضایی کنند که میتواند با حرکاتی مانند خوابیدن روی شکم و مالیدن خود به اشیاء یا زمین یا وسایل اسباببازی از جمله عروسکها باشد اما این فرآیند طبیعی و گذراست. توجه والدین به این موارد و تشخیص این مشکل از سایر موارد از جمله عفونتهای ادراری و تناسلی پوستی که موجب تحریک دستگاه تناسلی کودکان میشود، بسیار مهم و الزامی است. هر چند سوالات بسیاری در مورد علل این رفتار کودکان همچنان بیپاسخ مانده است ولی مسلم است که این پدیده در این سنین موقتی است و به اقدام خاصی نیاز ندارد.
البته لازم است زمینههای مذهبی و فرهنگی خانواده مورد توجه قرار گیرد ولی والدین باید از رفتارهای خشن و ترساننده بپرهیزند زیرا ممکن است کودک را به سایر فعالیتهای مضر وادارد.
به زبان کودکانه باید به وی آموخت که این رفتار پسندیده نیست و نباید آن را تکرار کند. این یادآوریها باید در محیطی آرام و بدون ترس به کودک منتقل شود. مشغول کردن کودک به سایر فعالیتها و منحرف کردن حواس او از این رفتار و ایجاد زمینه انجام سایر فعالیتهای مفید میتواند برای ترک این عادت در کودکان مفید باشد.